گورستان ظهیر الدوله از زمستان سال 1345 بین مردم و مخصوصا جوانان آن دوره مشهور شد. دلیل اش تدفین فروغ فرخزاد شاعره معروف در آن بود. عکس های روز تدفین در اینترنت قابل دسترسی هستند. تقریبا همه مشاهیر هنر و ادبیان آن روز ایران در مراسم حضور داشتند.
با وجود آنکه این گورستان رسما از سال 1303 و تدفین بانی آن بین طبقه اعیان و بالاشهر نشین تهران مشهور شده بود اما این جان فروغ بد و هست که روحی در این وادی خاموشان دمیده است.
وقتی که علی‌خان ظهیرالدوله صفاعلی در روز سه‌شنبه بیست و چهارم ذیقعده سال ۱۳۰۳ خورشیدی در اثر سکته قلبی در باغ خود در جعفرآباد شمیران درگذشت، در جوار باغ خود در قبرستان عمومی که بین تجریش و امام‌زاده قاسم واقع بود، دفن گردید. سابقاً در این محل گورستان کهنه‌ای قرار داشت و بعدها خانقاه ظهیرالدوله صفاعلی نیز به همین محل منتقل شده بود. اما پس از دفن ظهیرالدوله صفاعلی، مریدانش، این گورستان قدیمی و خانقاه را «آرامگاه ظهیرالدوله صفاعلی» خواندند.
محل دفن ظهیرالدوله صفاعلی، درست در زیر درختی بود که داغداغان نامیده می‌شد و ظهیرالدوله صفاعلی در طی ایام حیات خود، اغلب در سایه همین درخت می‌نشست. وی قبل از دفن، به وسیله مولوی رشتی که بعدها خود او هم در همین‌جا دفن گردید، تغسیل گردید و انجمن اخوت، این قبرستان عمومی را محصور ساخته و قبرستان (ظهیرالدوله صفاعلی) نامیدند.
از آنجا که ظهیرالدوله صفاعلی مورد قبول اکثر طبقات اجتماعی بود، بسیاری از هنرمندان، سیاست‌مداران و دانشمندان وصیت کردند در این آرامگاه دفن شوند و به همین جهت، متولیان خانقاه و مریدان ظهیرالدوله صفاعلی، از جهت فروش زمین‌های مقبره، عواید سرشاری به دست آوردند.
از سال‌های ۱۳۴۰ به بعد دفن اموات در این مجموعه ممنوع شد و دفن افراد در سال‌های ۴۰ تا ۵۰ با اجازه‌نامه خاص و آن هم به صورت محدود انجام می‌شد. آخرین تدفین در آرامگاه ظهیرالدوله صفاعلی در سال ۱۳۵۶ انجام شده‌است. هیچکس نمیداند سرهنگ محمد فرخزاد پدر زنده یاد فروغ فرخزاد چگونه تصمیم گرفت فرزند جوانشو در اینجا دفن کند اما هرچی بود تصمیم عاقلانه ائی بود.
حالا هر پنجشنبه جوانانی هستند که اشعار فروغ را زیر لب زمزمه کرده و به این گورستان روی می آورند. زیارت آنها از مزار هنرمند مجبوبشان همیشه با موانعی روبرو میگردد. اما ظهیر الدوله با وجود همه نامهربانی ها از امانات خود به خوبی محافظت کرده.اغلب تدفین شده ها از مشاهیر علم و ادب و نظامیگری و موسیقی و پزشکی هستند. چه جمع و اجتماع جذابی. متاسفانه شرایط نگهداری قبور خیلی اسفناکه. وضعیت به همین ترتیب پیش برود تا چند سال آینده از این گورستان فقط یادی در کتاب ها باقی خواهد ماند.
نمایش گالری در اندازه بزرگ
نظرات