طرحی از رضا عقیلی برای توانا

 

چهل سال اجبار به حجاب در ایران؛ چرایی و چگونگی مخالفت برخی از نزدیکان به حاکمیت جمهوری اسلامی با حجاب اجباری 

کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران

شدت برخوردهای حاکمیت با معترضان به حجاب اجباری به شکل ملموسی خشن‌تر شده است. از سویی مقامات حکومتی در مناصب و نهادهای مختلف در صدد اعمال دستورالعمل‌های سخت‌گیرانه به بهانه مبارزه با «بی‌حجابی» برآمدند و به تبع آن، ابعاد دخالت در زندگی خصوصی شهروندان نیز بیشتر شده است. رویارویی مردم و حاکمیت بر بستر تاریخ چهل ساله مبارزه مردم با حجاب اجباری، اکنون به نقطه‌ای رسیده که حاکمان را ناگزیر کرده تا به شکست در این رویارویی اعتراف کنند. هرچند که این اعتراف باعث تغییر رویکرد کلان حاکمیت به موضوع حجاب اجباری نشده است و نشانه‌های تداوم برخورد حکومت با معترضان به حجاب اجباری و سکوت معنادار مقامات حکومتی خود نشانگر چگونگی مواجهه مقامات و مسئولان حاکمیت با یکی از مهمترین موارد نقض حقوق بشر یعنی حق انتخاب پوشش است. اگرچه رویکرد کلان حاکمیت در چهل و چند ساله گذشته به موضوع حجاب اجباری همواره یکسان بوده است اما در طی این چهاردهه، چهره‌های سیاسی و نزدیک به قدرت، چه آنها که در مناصب حاکمیتی بودند و چه آنها که در مقام تبیین‌کننده نظری ایدئولوژی‌های نظام جمهوری اسلامی فعالیت فرهنگی می‌کردند، مواضعی علیه رویکرد کلان حاکمیت درباره حجاب اجباری گرفتند و اظهارنظرهایی در مخالفت با حجاب اجباری داشتند. بررسی مهمترین موضع‌گیری‌ها و اظهارات برخی مقامات حکومت نشان می‌دهد که در اغلب این  اظهارنظرها هیچ‌گاه به اصل مساله تبعیض مستمر علیه زنان به واسطه حجاب اجباری پرداخته نشده و بیشتر در راستای نوعی استفاده از این موضع‌گیری‌ها برای پیشبرد اهدافی دیگر مورد توجه قدرتمندان قرار گرفته است. به باور بسیاری، تکیه ابراهیم رئیسی بر مسند ریاست جمهوری باعث یکدست شدن همه بخش‌های حاکمیت در اجرای سیاست‌های سرکوبگرانه و ضد حقوق بشری شده است، از جمله اعمال سختگیری‌های اجتماعی و امنیتی و قضایی در راستای تضییع حق انتخاب پوشش شهروندان. این شرایط باعث شده که چهره‌های شناخته شده سیاسی که برخی از آنها پیش‌تر مناصب مهم حاکمیتی داشته‌اند، مواضع صریح در مخالفت با حجاب اجباری بگیرند. گزارش پیش‌رو بررسی اجمالی نظرات و اظهارنظرهای مهم برخی چهره‌های شناخته شده سیاسی و نزدیک به قدرت در مخالفت با حجاب اجباری از سال‌های ابتدایی استقرار حکومت جمهوری اسلامی ایران  تا به امروز است >>>