ترجمه از روزنامه نمره ۱۰۲۵ «زاریا ووستوک» منطبعه تفلیس از ۱۱ نوامبر ۱۹۲۵ [برابر با ۲۰ آبان‌ماه ۱۳۰۴]
«مقصود ایران و افکار انگلیسی‌ها»
روزنامه ایزویستیا در مسکو از ۱۰ نوامبر تحت عنوان فوق می‌نویسد: انقلاب ایران پیشرفت می‌کند؛ چنانچه در ۲۰ سپتامبر انقلاب شده، در ۲۱ اکتبر [احمد] شاه را خلع و رضاخان را موقتا ً به ریاست حکومت تعیین نمودند، در ۳ نوامبر هم انتخابات مجلس مؤسسان شروع شد. باری در اواخر ۱۹۲۵ پس از خلع شاه در ایران، جمهوریت اعلان خواهد شد، ولی در ایران چنین شایع است که با رأی مجلس مؤسسان دوباره ایران سلطنتی خواهد شد و عوض سلسله قاجاریه، رضاخان را تعیین خواهند نمود. از این‌رو معلوم می‌شود که در این کار یک دست غیبی هست که عملی را تجدید می‌نماید.
به عبارت اُخری، می‌خواهد دوباره سلطنت باشد؛ و انگلیسی‌ها تلاش می‌کنند که سه خرگوش را یک‌مرتبه بگیرند: یکی انقراض سلطنت؛ دویمی پیشرفت اقدامات رضاخان در نظر جماعت؛ سویمی پیشرفت سیاست خودشان در ایران، که نتیجه‌اش موجب بدبختی جماعت ایران خواهد شد. و سیاست انگلیسی‌ها بر این است که در ایران دو قدرت باشد: یکی انقلابی، دیگری جمهوری.
نظرات