علیرضا کفایی

آدمی روزانه با انبوه خبرهای گوناگون از سوی رسانه های داخلی و خارجی و فضای مجازی روبروست، اخبار متفاوت را دریافت و ارسال می کند؛ گاهی خبرهای خاص و تیتر شده و برجسته به کرات مخابره میشود، عمده تحلیلها نیز بر روی خبر سوار می شود و تحلیلگران با نوع تفکر و یا طبقه اجتماعی و یا حلقه های سیاسی و حزبی خود و برداشت انحصاری از خبر سعی دارند به نوعی هدایت افکار عمومی را تحت کنترل خود در آورند.

خبر رسانی رسانه ای و تحلیل داده ها امروزه بصورت علمی و بعنوان اهرمی بسیار موثر در شکل دادن افکار عمومی بکار می رود، شبکه های بزرگ ماهواره ای و تلویزیونی مانند بی بی سی و اینترنشنال و سی ان ان و فاکس نیوز و نیویورک تایمز و آسوشیتدپرس و یونایتدپرس و یورونیوز و .... دهها دیگر با کادربندی تخصصی بصورت حرفه ای بر روی اخبار فعالیت می کنند و دراین میان شبکه های مجازی و کانالها و گروههای کوچک تلگرامی و واتساپی و اینستاگرام و تامبلر و قس علیهذا بیشتر نقش واسط و میانی را در انتقال خبر از شبکه های بزرگ به مردم و جامعه بازی می کنند که بشدت تحت کنترل دولتها و رژیم های مستقر در هر کشور هستند؛ ساده انگاری است در میان این همه فیلترها و گستردگی شبکه ها و اشراف اطلاعاتی و امنیتی؛ آدمی تصور نماید که در محیط امنی قرار دارد.

دریافت و ارسال خبر و حتی تحلیل آنی و ارائه نظر کار بسیار ساده ای است و این همان چیزی است که حکومتها در پی آن هستند، یعنی سرگرم کردن مردم به خبر! و حرص در انتقال اخبار ریز و درشت، ساده ترین راه برای تخلیه هیجان و اضطراب و استرسهای وارده بر جامعه و کاهش عصبانیت جمعی و فروکش نمودن خشم اجتماعی و کم هزینه ترین راه همین است، ضمن اینکه با کنترلهای امنیتی می توانند اوضاع را تحت کنترل قرار داده و اعتراضات را به پائین ترین سطح خود برسانند و یا در ماهیت خواست و اعتراض مردم و جامعه به نفع خود تغییر ایجاد کنند و چنانچه اعتراض از کنترل خارج شود بسرعت نیروی مخصوص وارد عمل میشود یا به سرکوب می پردازد و یا به دستور در کنار مردم می نشیند و در هر حال آنچه آنها می خواهند به راحتی بدست می آورند.

در دنیای رسانه ای و ارتباطی گسترده امروز که حکومتها و شبکه های وابسته به آنان حرفه ای عمل می کنند، مردم هم باید حرفه ای باشند و اسیر خبر محض و در چنبره انبوه اخبار درست و نادرست قرار نگیرند، متوجه باشند که این حجم خبرها یعنی حقایقی را دارند می پوشانند، نمی توان طالب صرف خبر و احیاناً تفسیر و تحلیل سطحی از آن بود و از حقایق غافل شد، گاهی شبکه ها در شکل و ماهیت طرفداری از مردم به انتشار خبر می پردازند و یا مواردی را که ظاهراً برای حکومت زیان دارد و دلخوشی مردم را بدنبال دارد را مخابره می کنند اما حقیقتی دیگر در پشت پرده دارند که ذهن از آن غافل میشود؛ مثلاً یک مقام مسئول را با دزدیهای بزرگ افشا می کنند و دادگاه هم برایش تشکیل می دهند و روند دادگاه را هم به طور مرتب و سریالی نشان می دهند و اخبار لحظه ای از آن مخابره می کنند اما هدف چیز دیگری است که با برجسته کردن این خبر می خواهند بر آن سرپوش گذاشته و یا برای مدتی حقیقت را بپوشانند تا نتیجه دلخواه خود را بگیرند، مهره های سوخته بسیار است که در مواقع و فرصتهای استثنایی و خاص آنان را علم می کنند و ذهن مردم را بر آن متمرکز و زیر پوستی کار دیگری می کنند، مضافاً اینکه حاکمیت مهره های خاصی دارد و در مواقع لزوم در گروهها و کانالها حضور می یابند و به شکلی هدف و روند و ماهیت اندیشه ورزی اعضا را سازماندهی می کنند والبته در برابر نخبگانی که ممکن است میان اعضای یک کانال و یا گروه باشند یا به تخریب آنان می پردازند و از دور خارجشان می کنند و یا مرموزانه با آنان همراه میشوند و به تدریج خود را روشنفکر و تحلیلگر و خودی نشان می دهند و به استحاله می پردازند.

خوگرفتن به خبرخوانی و در دایره تحلیل حزبی و سازمانی و حکومتی قرار گرفتن بزرگترین حجاب برای دریافت حقایق است و باید توجه داشته باشیم که آیا طالب خبریم یا مطالبه حقایق و حق را داریم واز فعالیتهای امنیتی و کنترل فضای مجازی و حرفه ای گری آنان غافل نشویم.

سایت خبری-تحلیلی کلمه