نگاهی دوباره به کتاب "بیشعوری" اثر خاویر کرمنت

دوشگفتی بزرگ جهان، اهرام مصر و مجسمه ابوالهول نیست، این است که:

۱ -  چرا بیشعورها به خودشان حق میدهند که اینقدر نفرت انگیز رفتار کنند؟

۲ -  چرا از یاد آوری این نکته این قدر می رنجند؟

سوالات بالا نخستین جملات شروع یک کتاب متفاوت است.

بیشعوری نام کتابی است نوشته دکتر خاویر کرمنت که محمود فرجامی (روزنامه‌نگار، نویسنده، مترجم، طنزپرداز و پژوهشگر طنز ایرانی و همین طور رئیس فعلی انجمنِ جهانیِ طنزِ فارسی) آن را ترجمه کرده است.

کتاب بیشعوری با این جمله «راهنمای عملی شناخت و درمان خطرناک ترین بیماری تاریخ بشریت» خود را به خواننده معرفی کرده و در همان ابتدا ذهن خواننده را به چالش کشیده و او را برای خواندن ادامه کتاب ترغیب می نماید.

کتاب از ۵ بخش و ۲۴ فصل تشکیل شده است. بخش اول: چه کسی بیشعور است. بخش دوم: انواع بیشعوری ها. بخش سوم: وقتی جامعه بیشعور می شود.بخش چهارم: زندگی با بیشعورها و بخش پنجم: راه نجات.

کتاب حاضر، ترجمه ای روانشناسانه با نثری طنزآمیز است که البته  در لوای طنز بودن به  شعور انسان‌ها و مقام انسان توهین می‌کند ولی در عین حال بیشعور ها را نابغه و باهوش میداند. نابغه‌هایی خودخواه، مردم‌آزار و با اعتمادبه‌نفسی کاذب. این افراد با منفعت‌طلبی‌های خود در نهایت به خود و افراد جامعه ضرر می‌رسانند .در این اثر نویسنده، ریشه همه ناهنجاری‌های اجتماعی را بیماری مهلکی به نام بیشعوری می داند و فرد بیشعور را یک بیمارمی داند و معتقد است در صورتی یک بیشعور میتواند بهبود یابد که بیشعور بودن خودش را قبول کند. از جمله افراد بیشعور در این کتاب همسایه ای که زباله هایش را در جوی آب می‌ریزد، مجری‌های تلویزیون، سیاستمداران، بزرگترهای فامیل، همسر، بچه تخس و شرور و مواردی از این دست که در مقدمه و متن کتاب از آنها تحت عنوان بیشعور و بیشعوری یاد شده است.

در کتاب "بیشعوری" موارد روانشناختی خوب و درستی هم مطرح شده‌است که طبعا برای داشتن یک زندگی بهتر می‌تواند به مخاطبش کمک کند؛ اما این موارد با توجه به  وضعیت اجتماعی زادگاه نویسنده خارجی آورده شده و نکات و ظرایف اخلاقی و اسلامی مربوط به کشور ما در آن لحاظ نشده است. کتابی که در صورت متناسب کردن آن با فرهنگ و اخلاق جامعه ما می‌توانست از مفیدترین کتاب‌ها برای خانواده‌ها باشد.

برخی نکات غیر اخلاقی کتاب اعم از:استفاده از کلمات رکیک و غیر اخلاقی،بیان ارتباطات غیر اخلاقی انسان ها،طعنه به دین و ترویج فلسفه ی انحرافی می باشد.

نویسنده خود را دکتر مقعد شناسی معرفی می کند که خودش هم به بیماری بیشعوری مبتلا بوده و پس از درمان تصمیم گرفته مقعد شناسی را کنار بگذارد و به درمان افراد بیشعور کمک کند و سعی دارد نکته ای را به ما گوشزد کند که:دنیا را بیماری مسری و خطرناک بی‌شعوری تهدید می‌کند و اگر الان به فکر چاره نباشیم، بی‌شعورها دنیا را نابود می‌کنند. در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «بیشتر بیشعورها را می‌توان از روی رفتار تهاجمی و اخلاق قلدرمآبانه‌شان شناخت. اگر با گردن‌کلفتی و ترساندن دیگران نتوانند کارشان را به انجام رسانند، حقه سوار می‌کنند یا قانون و مقررات را طوری انگولک می‌کنند تا نتیجه‌اش به نفع‌شان شود. مثل تمام اعتیادها، مساله‌ی انکار در بی‌شعوری هم مساله‌ی مهمی است. آن‌ها قبول نمی‌کنند که باید مسئولیت‌پذیر باشند و یا دست‌کم زیر حرفشان نزنند و حاضر به پذیرش اشکال و اشتباه در کارشان باشند. بیشعورها کسانی‌اند که فکر می‌کنند قانون در رابطه با آن‌ها تعریف و معین می‌شود و آن‌ها تافته‌های جدابافته‌ای‌اند که حق انجام هر کاری را که اراده کنند، دارند. بیشعوری مرض وقاحت و سوءاستفاده از دیگران است. مشکل درمان بیشعوری آن است که آدم بیشعور معمولا قبول نمی‌کند، بیشعور است. اگر هم عاقبت قبول کند، باز هم تمایل دارد تقصیر آن را به گردن دیگران بیندازد.

امیرمحمد فرخی ~ مد و مه / جمعه ۱۳ اسفند ۱۳۹۵