بی بی سی:
عارف شمیم
روز ۴ فوریه ۲۰۰۴، صحنه‌ای که مردم پاکستان در صفحه تلویزیون‌ها دیدند دست کمی از انفجار نداشت و طنین آن در سراسر جهان از جمله در پاکستان شنیده شد.
ماجرا این بود که دکتر عبدالقدیر خان، چهره اصلی برنامه هسته‌ای پاکستان، در تلویزیون دولتی اعتراف کرد که اسرار هسته‌ای را بر خلاف قانون و بدون اطلاع دولت پاکستان به کشورهای دیگر فروخته است.
دکتر عبدالقدیر خان، کت و شلوار به تن و کراوات‌زده، در بیانیه اعتراف به زبان سلیس انگلیسی گفت «تحقیقات ثابت کرده‌اند که بسیاری از فعالیت‌های گزارش‌شده واقعاً انجام شده‌اند و این اقدامات در ابتدا به دستور من آغاز شدند.»
«در گفتگوهایم با مقامات دولتی مربوطه، مدارک و یافته‌هایی در برابرم گذاشته شد و داوطلبانه پذیرفتم که بیشتر آنها درست و دقیق هستند.»
«برادران و خواهران عزیزم، من تصمیم گرفتم در برابر شما حاضر شوم تا تأسف عمیق و عذرخواهی بی‌قید و شرط خود را ابراز کنم. هم‌چنین می‌خواهم روشن کنم که دولت بابت این فعالیت‌ها هیچ‌وقت هیچ اجازه‌ای به من نداده بود.»
پرویز مشرف، رئیس‌جمهور وقت، دکتر عبدالقدیر خان را در حصر خانگی قرار داد و ارتباطات او را با دنیای بیرون قطع کرد ولی باز هم پاکستان و دکتر قدیر سر خط خبرهای جهانی باقی ماندند.
اما در پاکستان پرسش‌هایی درباره اظهارات او مطرح شده و این پرسش‌ها بارها و بارها پیش کشیده شدند: چطور چنین دانشمند مهمی می‌توانسته این همه مدت اسرار و فناوری هسته‌ای را بفروشد و هیچ‌کس در کشور، به‌ویژه ارتش پاکستان و سازمان‌های اطلاعاتی آن، از این موضوع باخبر نباشند.
چهار سال بعد، دکتر عبدالقدیر خان در مصاحبه‌ای با روزنامه گاردین درباره اعترافاتش گفت که تمام این‌ها را از روی کاغذی خوانده بود که «به دست‌اش داده بودند».
دکتر قدیر متهم بود که از طریق یک شبکه مخفی، اسرار هسته‌ای را به ایران، کره شمالی و لیبی فروخته و به برنامه‌های هسته‌ای آنها کمک کرده است.
ایران، کره شمالی و لیبی
ماجرا در دهه ۱۹۹۰ آغاز شده بود. بنا به گزارشی که بی‌بی‌سی در دسامبر ۲۰۰۴ منتشر کرد، سازمان اطلاعاتی بریتانیا و سازمان سیای آمریکا توانسته بودند در أواخر دهه ۱۹۹۰ به شبکه مخفی دکتر عبدالقدیر خان دسترسی پیدا کنند. این سازمان‌ها با انجام چند عملیات یکی از مأموران خودشان را به عنوان نفوذی در شبکه وارد کردند.
بر اساس همان خبر، با کمک منابع دیگر و مرکز اطلاعات بریتانیا، آنها موفق شدند خریداران، شرکت‌های جعلی، منابع مالی و شبکه آزمایشگاه‌های مرتبط با دکتر عبدالقدیر خان را شناسایی کنند.
با روشن شدن اینکه دکتر عبدالقدیر خان شبکه‌ای بین‌المللی ساخته که تجهیزات مورد نیاز برای تسلیحات هسته‌ای را تامین می‌کند، کمیته مشترک اطلاعات بریتانیا از ابتدای سال ۲۰۰۰ درباره این موضوع ابراز نگرانی کرد.
اما مهم‌ترین حلقه این ماجرا در دسامبر ۲۰۰۳ پیدا شد، زمانی که مأمورانی از سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا (ام‌آی۶) اطلاعاتی از مسئولان لیبی دریافت کردند؛ لیبی هنگام کنار گذاشتن برنامه هسته‌ای، طرح‌های سلاح‌های هسته‌ای را در پاکت‌های قهوه‌ای به این مأموران تحویل داده بود.
بر اساس این اطلاعات، علاوه بر این طرح‌ها، قطعات مرتبط با برنامه هسته‌ای را دکتر عبدالقدیر خان فراهم کرده بود و این موضوع به آمریکا بهانه‌ای قوی داد تا پاکستان را تحت فشار بگذارد تا علیه او اقدام کند.
برو به آدرس
نظرات