VIDEO
"هنرمندان مهاجر هرچند نهایتا به صورت اجتناب ناپذیری جذب فرهنگ میزبان می شوند، اما هنوز آنچه از وطن و یا زادگاه با خود آورده اند در وجود آن ها پایدار مانده و در هنرشان تداوم پیدا می کند"
در نمایشگاه " هنر ایران: دلداده به زبان " که تا پنجم ماه می امسال ادامه خواهد داشت، هنرمندان ایرانی و ایرانی تبار- آمریکایی که از زبان ونشانه های خطی بیان اندیشه به عنوان سمبل های بصری برای ارائه دیدگاهی هنری خود در ارتباط با وطن، مرز وبوم، پراکندگی و دیاسپورا استفاده کرده اند آثاری از فورم های گوناگون الفبا، دستنوشته ها و خط نوشته های فارسی را به عنوان عوامل اصلی و محوری آثار هنری خود به نمایش گذاشته اند. این نمایشگاه شامل آثار طراحی، کلاژ، خوشنویسی و چیدمان های هنری است که تماشاگران می توانند بطور Interactive در فعل و انفعالات آن شرکت و یا جزئیات آن را عوض کنند. برخی از شیوه هایی که از آن برای خلق این آثار هنری بهره گرفته شده عبارت اند از دوزندگی، چیدمان حروف و کلمات، سرامیک و نقاشی روی دیوار.
برای مثال، "اتاق مکتوب"، یک چیدمان طراحی شده برای یکی از گالری های نمایشگاه، اثر پرستو فروهر- هنرمند و فعال حقوق بشر ساکن آلمان است که در همان محل موزه و در یکی از تالارهای سفید و راهرو مانند آن با مرکب سیاه بر روی دیوارها به شکل خوشنویسی نقاشی شده است. در این چیدمان، بازدید کننده وارد اطاقی می شود که زمین و دیوار وسقف آن همگی پوشیده از دستنوشته های هنرمند است. اما در این اثر، الفبای فارسی و شیوه های آشنای خط نگاری، عمدا به شکلی ناخوانا نوشته شده است که حتی خواننده ایرانی هم قادر به خواندن آن نیست. اما حسی که دراین نوشته های هنری انباشته شده حسی عمومی و آشنا برای همگان است.
چیدمان دیگر از هدیه شفیعی – هنرمند زاده تهران هم با عنوان "دایره سقف و دایره زمین" شامل یک تندیس کاغذی آوایزان شده، یک طرح دایره وار در رابطه با آن بر روی زمین و سه نقاشی با عنوان "سفر" است. در این چیدمان کلمه "عشق" در لایه های پرشماری از کاغذ نوشته شده و کلمه “Love” هزاران بار تکرار شده وهر دو اثر درهم پیچیده و لوله شده است تا یک شکل واحد را تشکیل بدهد.
حضورچشمگیر زنان هنرمند ایرانی در نمایشگاه
درنمایشگاه تازه "هنر- ایران : دلداده به زبان" علاوه بر تیمی متشکل از دو بانوی جوان ایرانی - روشنک قزلباش و هدا رهبرنیک، که کار گزینش هنرمندان و آثار هنری آن ها را برعهده داشته اند، تقریبا تمامی هنرمندان شرکت کننده را زنان ایرانی تشکیل می دهند:
گلنار عدیلی هنرمند ایرانی – آمریکایی است که در نیویورک فعالیت دارد و بخش اعظم آثار او تحت تاثیر محیط رشد او در ایران بعد از انقلاب شکل گرفته است. او که زاده ویرجینیا است در سن ۴ سالگی به همراه خانواده اش به ایران بازگشت اما خانواده او که از فعالین سیاسی بودند مدت کوتاهی پس از بازگشت، یک بار دیگر مجبور به ترک ایران شدند.
پرستو فروهر هنرمند بصری، نویسنده، فعال حقوق بشر و فرزند داریوش فروهر و پروانه اسکندری است. او در شهر فرانکفورت آلمان زندگی می‌کند و آثار هنری او در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله ایران، آلمان، آمریکا، ترکیه، روسیه و انگلستان به نمایش درآمده است. او و برادرش – آرش- پس از به قتل رسیدن پدر و مادرشان، مجبور به مهاجرت از ایران شدند.
ترانه همامی، هنرمند تجسمی زاده تهران و ساکن سن فرانسیسکو در آثار خود از طریق پروژه های چند رشته ای شخصی و جمعی که معمولا با استفاده از هنر چیدمان خاص و یا پروژه های جمعی انجام می گیرد، در آثارش اغلب به کاوش در سیاست های فرهنگی پیچیده تبعید می پردازد.
الناز جوانی، استاد دانشگاه ساکن کلرادو هم که فارغ التحصیل رشته هنر از دانشگاه تهران است و تحصیلاتش را در رشته ماتریال و الیاف در انستیتوی هنر شیکاگو به پایان رسانده، با بهره گیری از پارچه، طراحی و چاپ، آثاری خلق کرده است که بر محور فروپاشیدگی و تکه تکه شدن هویت می گردد.
مریم پالیزگیر، هنرمند، مدرس و کنشگر اجتماعی ساکن نیویورک، دانش آموخته رشته گرافیک از دانشگاه الزهرا و دارای مدرک کارشناسی ارشدهنرهای زیبا از دانشگاه جورجیاست که برخی از ویژگی های آثارش، استفاده از مواد طبیعی و دست ساز ایرانی، طراحی در فضا با نور و نخ و دلالت های اجتماعی به مسائل روز است.
شادی یوسفیان، هنرمند زاده تهران و دارای مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد هنرهای زیبا در عکاسی از دانشگاه ایالتی سن فرانسیسکو است که در ۱۶ سالگی به آمریکا مهاجرت کرده است. او در آثارش اغلب به مسائل شخصیِ زندگیِ معاصر، و مشخصاً، هویت فرهنگی و تجربه های انسان مهاجر می‌پردازد و برموضوعاتی با درون‌مایه‌های جهان‌شمولی چون فقدان، آوارگی، از خود بیگانگی و بازآفرینی دست می‌گذارد. این آثار، هم گونه ای ازهم گسیختگی و فروپاشی را نشان می‌دهد و آن را گسترش می‌دهد، و هم کوششی است برای بازآفرینی و بازسازیِ خود در یک بسترِ اجتماعی و فرهنگیِ تازه.
Art Iran، یک تلاش شش ساله
نمایشگاه "هنر ایران : دلداده به زبان " با حمایت مالی سخاوتمندانه "بنیاد فرهنگ" – در همکاری با موزه صنایع و هنرهای معاصر برپا شده است. آقای علیرضا اردکانی، مدیر اجرایی این نهاد فرهنگی ایرانی غیرانتفاعی، غیرسیاسی و غیرمذهبی در جنوب کالیفرنیا درباره طرح و اجرای برپایی این نمایشگاه کم نظیر که در واقع پروسه ای طولانی مدت بوده و از آغاز تا انجام به مدت ۶ سال به طول انجامیده می گوید: "بیش از هرچیز دیگر، من واقعا از حضور زنان هنرمند ایرانی با چنین صداهای قدرتمند زنانه و دیدگاه هایی با چنین ابعاد عمیق و گوناگون که به زیبایی درهنر آن ها تجلی کرده و به شکلی چنین ابتکاری و نوآورانه به نمایش گذاشته شده خوشحالم."
تیم گزینش آثار
تیم دونفره کیوریتورهای نمایشگاه – روشنک قزلباش و هدا رهبرنیک – هم از طریق رقابت هایی که با عنوان " Art Iran Curatorial Competition " توسط "بنیاد فرهنگ" و "Craft Contemporary" برنامه ریزی شده بود انتخاب شدند. این رقابت هنری که در سال ۲۰۲۱ به اطلاع عموم گذاشته شد، در واقع دعوتی بود از "کیوریتور" ها یا هنرمندان حرفه ای و با تجربه ای که بتوانند برای ایجاد یک نمایشگاه گروهی با بیشترین تمرکز بر روی فرهنگ و هنر خاورمیانه ای هنرمندان و آثار هنری مناسب را برای آن گردآوری کنند. در آن زمان از واجدین شرایط خواسته شد تا طرح های پیشنهادی خود را برای ایجاد نمایشگاهی هنری با تم میراث فرهنگی ایرانیان که درعین حال با صحنه هنرهای معاصر و امروزی ایران هم در ارتباط باشد ارائه بدهند. بعد از بررسی این طرح ها توسط پنج عضو یک هیئت گزینش ممتاز و برجسته: فرشته دفتری (فارغ التحصیل دانشگاه کلمبیا و از مسئولان موزه هنرهای مدرن نیویورک)، مریم اختیاری مسئول گزینش آثار هنرهای اسلامی موزه متروپولیتن نیویورک ، طلا مدنی – هنرمند بصری – بنت سیمپسون، کیوریتور ارشد موزه هنرهای معاصر شهر لس آنجلس (MOCA) و هالی جرگر، کیوریتور و مسئول گزینش نمایشگاه در موزه " Craft Contemporary" ، طرح روشنک قزلباش و هدا راهبرنیک از بین ده ها طرح ارائه شده انتخاب کردند.
خانم روشنک قزلباش می گوید: "هنرمندان ایرانی ضمن کار و زندگی درگوشه و کنار جهان، راه های گوناگون و مسیر پرتاب های مختلفی را دنبال می کنند. اما در همین شرایط پراکندگی همچنان ارتباط محکمی با زبان فارسی به عنوان یک وسیله بصری نمادین و سمبلیک دارند. این هنرمندان مهاجر هرچند نهایتا به صورت اجتناب ناپذیری جذب فرهنگ میزبان می شوند، اما هنوز آنچه از وطن و یا زادگاه با خود آورده اند در و جودشان پایدار مانده و در هنرشان تداوم پیدا می کند."
رادی لوپز، مدیر اجرایی و گرداننده موزه Craft Contemporary هم امیدوار است تا این نمایشگاه منحصر به فرد در شرایط پرچالش کنونی جهان نه تنها پایداری فرهنگ و هنر ایران را به نمایش بگذارد، بلکه بتواند نمونه ای برانگیزنده و تاثیر گذار در راه توانمند سازی کل جامعه و به ویژه اقلیت ها در شهر لس آنجلس باشد.
علاوه بر جشن شب گشایش همراه با موزیک DJ و پذیرایی به سبک ایرانی، ظهر روز یکشنبه ۲۸ ژانویه نیز جلسه گفتگوی هنری در رابطه با چگونگی ایجاد نمایشگاه و آثار به نمایش درآمده در آن، با شرکت "کیوریتور" نمایشگاه - روشنک قزلباش و برخی از هنرمندان در محل موزه Craft Contemporary برگزار شد.
نظرات