لوریس چکناواریان : من هيچ گاه خودم را از اقليتها نميدانم، هر کس تعريف ايران را بداند بايد قبول کند که هيچ کس اقليت نيست. نسل ما از کوروش بزرگ است و ايران هم اسم يک ملت نيست اسم يک سرزمين است. در تاريخ گاهي جنگ ميشود و سرحدات مرزها تغيير ميکند اما قرار نيست هويت ما از بين برود، ايران هميشه کشور من بوده است.
لوریس هایکازی چکناواریان (به ارمنی: Լորիս Հայկազի Ճգնավորյան) (زاده ۲۱ مهر ۱۳۱۶ در بروجرد) آهنگساز و رهبر ارکستر اهل ایران است. او یکی از مشهورترین چهرههای فرهنگی در ایران و ارمنستان است.
به عنوان رهبر ارکستر، او ارکسترهای بینالمللی مختلفی را در در سراسر جهان از جمله اتریش، بریتانیا، آمریکا، کانادا، فنلاند، ارمنستان، تایلند رهبری کرده است؛
چکناواریان به عنوان آهنگساز تا به حال ۶ اپرا، ۵ سمفونی، کارهای در زمینه موسیقی کر، موسیقی مجلسی، موسیقی باله، پیانو و خوانندگی، و همچنین کنسرتوهایی برای پیانو، ویولن، گیتار، سلو و پیپا، در کنار موسیقیهای متن فیلم ساخته است. او بیش از ۱۰۰ اثر با لیبلهایی مانند آرسیای، فیلیپس، امی و ایاسوی منتشر کرده است.
ساختههای چکناواریان توسط گروه ارکسترهای مختلفی مانند ارکستر سمفونیک لندن، ارکستر فیلارمونیک لندن، ارکستر هال، ارکستر فبلارمونیک هلسینکی، ارکستر سمفونیک هلسینکی، ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر سمفونیک نیویورک اجرا شدهاند.
لوریس چکناوریان در یک خانواده ارمنی در شهر بروجرد به دنیا آمد. پدرش اهل شرق ارمنستان و مادرش اهل ارمنستان غربی بود که از کشتار و نسل کشی ارامنه بدست عثمانی سال ۱۹۱۵ فرار کرده بود. رشد و پرورش او تحت تاثیر سه فرهنگ ارمنی، ایرانی و غربی بود. او در ابتدا وارد دبیرستان فیروز بهرام شد و سپس تحصیلات موسیقی خود را از سال ۱۳۳۲ در هنرستان عالی موسیقی آغاز کردمدتی بعد به وین عزیمت نموده و تا سال ۱۳۴۰ در فرهنگستان موسیقی این شهر به تحصیل آهنگسازی و رهبری ارکستر اشتغال داشت. سپس به ایران بازگشت و ضمن تدریس در هنرستان عالی موسیقی و ترتیب دادن نمایشگاهی از سازهای ملی در انستیتو گوته تهران، تصدی صداخانه ملی هنرهای زیبای کشور را عهده دار شد.
چکناواریان در اواخر سال ۱۳۴۲ رهسپار اتریش شد و در سالزبورگ کار آهنگسازی را ادامه داد. دو سال بعد به ایالات متحده آمریکا رفت و چندین سال در دانشگاه میشیگان به ادامه تحصیل در رشتههای آهنگسازی و رهبری ارکستر پرداخت. وی در سال ۱۳۴۹ به ایران بازگشت و علاوه بر کنسرتهایی با ارکستر سمفونیک تهران، ارکستر مجلسی رادیو و تلویزیون ملی ایران و... (به عنوان رهبر میهمان)، آثار متعددی آفرید که اکثر آنها در تالار رودکی اجرا گشت.
چکناواریان در سال ۱۳۵۱ به رهبری ارکستر اپرای تهران منصوب گردید.
چکناواریان پس از انقلاب ۱۳۵۷ در ارمنستان اقامت گزید و در شهر ایروان به فعالیتهای هنری خود ادامهداد. وی در حال حاضر رهبری ارکستر مجلسی رودکی را عهدهدار میباشد.
او بیش از ۷۵ اثر شامل سمفونی، اپرا، موسیقی مجلسی، کنسرتو برای پیانو، ویلن، گیتار، ویولن سل و پیپا،موسیقی باله، آثاری برای گروه کر، یک رکوئیم، و یک اوراتوریو و بیش از ۴۵ موسیقی فیلم ساختهاست.
چکناواریان بین سالهای ۱۹۸۹ تا ۲۰۰۰، رهبری ارکستر فیلارمونیک ارمنستان را برعهده داشت و بیش تر در ارمنستان به سر میبرد. به مدت ۳ سال (۹۳–۱۹۹۱) نیز برای اجراهای خیریه با این ارکستر در وین بود.
وی در سال ۱۳۸۴ یک کنسرت با همکاری شهرام ناظری و با اجرای ارکستر بزرگ کومیتاس ارمنستان اجرا کرد که در سال ۱۳۹۰ توسط انتشارات آوای باربد با نام کنسرت شهرام ناظری و لوریس چکناوریان منتشر شد.
بزرگان موسیقی در مورد چکناواریان مینویسند:
" او استعدادی بزرگ است که سنن موسیقی ارامنه را ادامه داده است... یک موسیقی دان و رهبر برجسته "
— آرام خاچاتوریان
«هدیهٔ وی که همان قطعات هنری اوست، جالب توجه است.»
— کارل ارف
«یک آهنگساز خوب، رهبر با تجربه و موسیقی دانی واقعی.»
— لوکاس فاس
نظرات