چَشمه که در زبان پهلوی آنرا چَشمَگ یا چِشمَک می‌گفتند جایی است که آب از زیر آن بیرون زند و روان شود. چشمه محل تلاقی سفره‌ های زیرزمینی آب با سطح زمین است. بسته به ثبات منبع آب، یک چشمه می‌تواند موقتی، دائمی یا خودجوش (آرتزین) باشد. در محل ظهور چشمه، گاه حوضچه‌ها یا نهرهایی پدید می‌آیند. از انواع چشمه ‌ها می‌توان از چشمه ‌های آبرفتی - چشمه ‌های گسلی - چشمه‌ های کارستی - چشمه‌ های دره‌ای - چشمه‌ های دامنه‌ای - چشمه های آب گرم و چشمه های آب معدنی نام برد.
برخی آگاهی ها پیرامون تعدادی از چشمه های دیدنی ایران:
چشمه اعلا در منطقه ی دماوند در شمال شرقی تهران
چشمه ‌های "باداب سورت" در ساری مرکز استان مازندران
چشمه ی "گراب" در مشهد مرکز استان خراسان رضوی
چشمه ی "بل" در استان های کرمانشاه و کردستان و غرب ایران
چشمه های آب گرم و آب معدنی استان کرمان
چشمه‌ های آب گرم "سرعین" در استان اردبیل
چشمه های "بلقیس چرام" در استان کهگیلویه و بویر احمد
چشمه‌ های جزیره قشم در استان هرمزگان
چشمه‌ های "قیر ماماتین" در شهرستان رامهرمز در استان خوزستان
چشمه‌ های خلخال در استان اردبیل
چشمه های الوند در استان همدان
چشمه های كوه صفه در استان اصفهان
گردشگاه "چشمه زنه هفشجان" در استان چهارمحال و بختیاری
چشمه ‌علی در شهرری (شاه عبدالعظیم) در جنوب تهران
 
تهیه و تدوین:
دکتر منوچهر سعادت نوری
متن کامل: