پس از این که اردوان پنجم (واپسین شاهنشاه اشکانی است که از سال ۲۱۶ میلادی؛ تا ۲۲۴ یا ۲۲۶ شاهی کردهاست. با کشته شدن او در نبرد هرمزدگان، دولت اشکانی از بین رفت و جای خود را به دودمان ساسانی داد) قدرت خود را پایسته کرد، کاراکالا قیصر وقت روم سفیری را به همراه هدایای زیاد به دربار اردوان فرستاد و خواستار ازدواج با دختر او شد و وانمود کرد که با این کار قصد دوستی و صلح با دولت اشکانی را دارد.
اردوان به خاطر وضع ناآرام داخلی که از زمان مرگ بلاش یکم (دومین شاه ایران از خاندان اشکانی است. او در سال ۵۱ میلادی پس از مرگ پدرش بر تخت شاهی نشست و تا سال ۷۸ میلادی سلطنت کرد. وی در دوران زمامداری خود با مشکلات و نابسامانیهای بسیاری مواجه شد. در تاریخ از او به عنوان آخرین شاه بزرگ اشکانی یاد میکنند. پس از وی دولت اشکانی رو به ضعف نهاد و سرانجام به دست ساسانیان ساقط شد) دامنگیر خاندان اشکانی شده بود و نبردهای بسیار که در این دوران میان دو کشور در گرفته بود و ویرانیهایی که به خاطر شکست ایرانیان در این نبردها در بخش غربی ایران به وجود آمده بود، خواهان صلح و آرامش بود و این درخواست کاراکالا را پذیرفت.
اردوان شاد از اینکه نبردهای ویرانگر میان ایران و روم میرفت تا با این پیوند پایان پذیرد، جشنی بزرگ تدارک دید و از همهی بزرگان دعوت کرد و آمادهی پذیرایی از کاراکالا و همراهانش شد. کاراکالا که توطئه گستردهای را سازمان داده بود، با سپاهی گران روانهی ایران شد. هنگامی که اردوان و همراهانش به جهت خوشآمدگویی به محل استقرار رومیان رفتند، رومیان آنان را غافلگیر کردند و به آنها یورش بردند و بسیاری از ایرانیان را که فاقد هر گونه سلاحی بودند، کشتند، ولی اردوان توانست از این مهلکه جان سالم به در برد. کاراکالا پس از این کار نبردی اشکانیان و روم کارالا به دست سربازان ایرانی در سال ۲۱۷ میلادی در نزدیکی حران کشته شد.
اردوان برای انتقامگیری سپاهی گرد آورد، ولی پیش از رسیدن به مرز ایران و روم نمایندگان مارکرینوس جانشین کاراکالا به آنها رسیدند و خواستار آشتی میان دو دولت شدند. در این گفتگوها اردوان خواستار ترک میانرودان توسط رومیان و پرداخت غرامت از طرف ایشان به دولت ایران شد. رومیان این پیشنهادها را نپذیرفتند و به دنبال آن نبردی دیگر میان ایران و روم درگرفت. اشکانیان در این پیکار پراهمیت از روش جنگ و گریزی که مخصوص آنها بود و به کمک آن در نبردهای بزرگی مانند نبرد حران پیروز شده بودند، بهره بردند. دو روز آغازین نبرد هیچ یک از دو سپاه بر دیگری چیره نشد ولی در روز سوم سپاه ایران کاملاً پیروز شد. رومیان در پی این شکست درخواست صلح نمودند و حاضر به پرداخت غرامتی سنگین به اشکانیان شدند. رومیان درخواست دیگر اردوان مبنی بر تخلیهی میانرودان را رد کردند و دولت اشکانی چون با بحرانهای بسیاری روبهرو بود، از این درخواست خود چشمپوشی کرد.
منابع باستانی کاراکالا را به عنوان یک ظالم و به عنوان یک رهبر ظالم، تصویری که در مدرنیته باقی ماندهاست، نشان میدهند. دیو کاسیوس (حدود ۱۵۵ ـــ حدود ۲۳۵) و هرودین (حدود ۱۷۰ ـــ حدود ۲۴۰) کاراکالا را بهعنوان اول سرباز و دوم امپراتور ولی بیاراده معرفی میکنند. در قرن دوازدهم، جفری از مونموث افسانه نقش کاراکالا را به عنوان پادشاه انگلیس آغاز کرد. بعداً، در قرن هجدهم، آثار نقاشان فرانسوی تصاویر کاراکالا را احیا کرد، زیرا این امر موازی آشکار بین استبداد کاراکالا و آنچه به لوئی شانزدهم فرانسه (منتهی به ۱۷۷۴–۱۷۹۲) نسبت داده شد، بود. در آثار مدرن کاراکالا به عنوان یک حاکم شرور به تصویر کشیده میشود و او را به عنوان یکی از مستبدینترین و خبیثترین امپراتورهای روم معرفی میکند.
نقاشی که در بالا ملاحظه میکنید ـــ کاراکالا را نشان داده و اثری از لاورنس آلما تادما؛ نقاش بریتانیایی در سال ۱۹۰۲ میلادی است.
نظرات