در آخرین برنامه ی فرید زکریا در کانال سی اِن اِن ( یکشنبه ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۳ ) ، زکریا مصاحبه ای داشت با ابراهیم رئیسی ، رئیس جمهور ایران، که برای شرکت در هفتاد و هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متّحد به نیویورک آمده بود.
فرید زکریا ، در ابتدا، مصاحبه با رئیسی را این چنین آغاز کرد که من خودم در خانواده ای مسلمان به دنیا آمده ، بزرگ شده ام و از بسیاری از کشورهای مسلمان هم دیدن کرده ام. در بیشتر آن کشورها، زنان مجبور به رعایت حجاب اجباری، پوشاندن سر و پوشیدن سربند نبوده اند. چرا شما یعنی جمهوری اسلامی ایران بر این باوراست که از کشورهای دیگر مسلمان دنیا بهتر می فهمد و مسائل را درک می کند؟
در پاسخ به این پرسش طولانی، ابراهیم رئیسی گفت که اوّلا حجاب قانون است و در ثانی مسأله ی حجاب و مرگ مهسا امینی بیشتر پروپاگاندا و تبلیغات نادرست آمریکا و چند کشور اروپائی علیه ایران است تا مشکل و مساله‌ی مورد توجّه و عمیق مردم ایران و ایرانیان.
پس از شنیدن این جواب کلیشه ای و غیرحقیقی، با خود فکر کردم که اگر به گفته‌ی رئیس جمهور ایران ، مسأله‌ی حجاب برگ برنده ای است که آمریکا و چند کشور اروپائی دیگر با عنوان کردن آن می توانند کوس مخالفت با جمهوری اسلامی را به صدا در آورند و تبلیغات سوء خود را علیه جمهوری اسلامی آغاز کنند ، چرا جمهوری اسلامی این حربه‌ی تیز و بُرنده را به راحتی در اختیار آنان قرار می دهد؟ و باز به این اندیشیدم که سخت گیری و پافشاری در رعایت حجاب اجباری که لایحه‌ی آن را دوباره به مجلس برده و حتّی ده سال حبس برای متخلّفان در آن گنجانده شده ، می تواند بطور استعاری برای جمهوری اسلامی، نقطه ضعف پاشنهی پای آشیل یا چشم اسفندیار باشد.
مطمئن هستم که همه‌ی خوانندگانِ این مطلب با داستان روئین تنی آشیل و اسفندیار آشنا هستند ولی برای یادآوری و تازه کردن ذهن آنان، مایلم بطور خیلی مختصر و کوتاه به آن دو اسطوره اشاره کنم.
ابتدا، بهتر است که معنی روئین تنی را بیان کنیم. معنی روئین تنی این است که کسی که روئین تن است هیچ ضربه ای بر او اثر ندارد وهیچ حربه ای نمی تواند او را از پای در آورد. در این راستا، آشیل و اسفندیار ازین حالت ما فوق طبیعی برخوردار بوده اند. در مورد آشیل ، فقط پاشنهی پای او و در باره‌ی اسفندیار چشم او، به عللی که در زیر به آن ها اشاره خواهم کرد ، آسیب پذیر و در نتیجه میرا باقی مانده بودند.
آشیل که از قهرمانان اسطوره های یونانی است روئین تن شده بود. بدین شکل که مادر او برای آسیب ناپذیر کردن او، وی را در رودخانه‌ی استوکس فرو می برد و در نتیجه آشیل روئین تن می شود ولی چون برای فروبردن ، پاشنهی پای آشیل در دستش بوده ، آب آن را نمی پوشاند و در نتیجه، آشیل از طریق پاشنهی پا آسیب پذیر باقی می ماند. در جنگ های تروآ، هنگامی که پاریسِ قهرمان ازین موضوع خبردار می شود با پرتاب تیری به پاشنهی آشیل او را از پای در می آورد و می کشد.
و امّا اسفندیار: اسفندیار در اسطوره های ایرانی پسر گُشتاسپ ، پادشاه ایرانی است که گفته می شود زرتُشت، پیامبرایرانی، در زمان پادشاهی او به دنیا آمده است. گُشتاسپ و پسرش اسفندیار در ترویج دین بهی کوشش های فراوان می کنند. اسفندیار در روایات دینی زرتشتی همان مقامی را داراست که رستم در شاهنامه.
اسفندیار هم روئین تن می شود. در باره‌ی روئین تن شدن اسفندیار دو روایت وجود دارد که روایت دوّم این است که اسفندیار به فرمان زرتُشت در آب رودخانه‌ی اساطیری داهیتی آب تنی می کندو روئین تن می شود ولی چون به هنگام فرو رفتن در آب چشم خود را می بندد از ناحیه‌ی چشم آسیب پذیر باقی می ماند. در جنگ بین رستم و اسفندیار، رستم به کمک سی‌مرغ به آسیب پذیری چشم اسفندیار پی می برد و هم به دستور سی‌مرغ با پرتاب چوب گز به چشم اسفندیار، او را از پای در آورده و نابود می کند.
مخالفت با حقوق و آزادی زنان و اصرار در حجاب اجباری هم می تواند نقاط آسیب پذیرِ پیکر جمهوری اسلامی ایران باشد یعنی در حُکم پاشنهی آشیل یا چشم اسفندیار که از آن راه زنان ایرانی بطور جمعی بتوانند هم‌چون پاریس یا رستم که دشمن را از پای درآوردند، دشمن خود را به نابودی بکشانند. به امید آمدن آن روز!!!
مه سا
۲۵ سپتامبر ۲۰۲۳
نظرات