دکتر فرهاد زندی

بنای ارامگاه از سنگ در دل جلگه بسپر یا پشت بر، استان بوشهر، که شباهت آن به آرامگاه کورش و البته بسیار ابتدایی  آن به لحاظ ساخت، برخی پنداشته اند که این آرامگاه  پیش از ارامگاه کورش ساخته شده و از آن پدر بزرگ و یا یکی از دختران کورش بزرگ است و از این رو به گور دختر شهرت یافته است، انتساب نام دختر  در سرزمینمان بر پل، قلعه، جاده، گور، بسیار رایج بوده است ، دلیل آن را به طور قاطع نمیدانیم البته حدس هایی پیرامون این نام بدون مستندات  علمی و باستانشناسی زده شده که هیچکدام مورد تایید قرار نگرفته است، البته در تاریخ گذاری یک اثر چه بنا و چه اشیا نمی توان تنها به لحاظ شباهت تاریخ گذاری کرد و می باید فاکتورهای متعدد و دلایل باستانشناختی در کنارهم قرار گرفته تا نظریه علمی اعلام گردد،

اما این بنای ارامگاه، که گاهی بعنوان بنایی از دوره هخامنشی پنداشته شده به دلیل شباهت به آرامگاه کورش در پاسارگاد است ولی تکنیک ساخت بنا و متریال های بکار رفته مانند بست های آهنی به کار رفته در بنا تکنیک حجاری همه بیانگر آنست که این بنا به دوران هخامنشی تعلق نداشته و صرفا بنایی است به تقلید از ارامگاه کورش بزرگ در پاسارگاد، که دردوران پس از یورش اسکندر بوسیله حکومت محلی پارس  یعنی پرترکه ها که خود را از اعقاب هخامنشیان می دانستند ساخته شده است، از اثار  دوره مذکور که به دوران این شاهک های محلی شهرت دارند می توان از بنای ارامگاهی دی دختر در فهلیان، ارامگاهی در فالونک در نزدیکی مرودشت ، معبد فرترکه در کنار تخت جمشید، آرامگاههایی در نزدیک آخور رستم در جنوب تخت جمشید نام برد