عبید زاکانی، شاعر و طنزپرداز برجستهٔ قرن هشتم هجری، با نگاهی تیزبین و انتقادی به مسائل اجتماعی زمان خود پرداخت. او با بهره‌گیری از زبان ساده و طنز نافذ، به نقد آداب و رسوم ناپسند و فسادهای اجتماعی و اخلاقی پرداخت و آثار متعددی را در این زمینه خلق کرد. از جمله آثار مشهور او می‌توان به مثنوی عشاق‌نامه، کتاب اخلاق‌الاشراف و موش و گربه اشاره کرد که همچنان از شاهکارهای ادبیات فارسی محسوب می‌شوند. عبید با توانایی در استفاده از کنایه و ظرافت کلام، توانست پیام‌های عمیق اجتماعی را در قالبی جذاب و ماندگار به تصویر بکشد.