باورهای تقلیدی

جستجوی ساده ای نشان می دهد که مردم دنیا با باورهای گوناگون و گاهی بسیارعجیب زندگی می کنند. آنچه چشمگیرست اینست که اغلب باورمندان باورِ خویش را برتر و محترم تراز باورِ دیگران می پندارند. بعضی از مردم نا آگاه و بی سواد چنان بر حقانیت باورهای خود مصرند که هیچ انتقادی را درمورد آنها نمی پذیرند وحتی حاضرند در دفاع از این باورها بکشند یا کشته شوند.  بعضی از باورمندان تنگ نظر و خود خواه از این حد هم فراتر می روند یعنی نه تنها باورهای خود را برتر از باورهای دیگران می دانند بلکه با باورمندان دیگر ستیزه می کنند و می کوشند که مردم دیگررا به زور وادارند که از باور خود دست بر داشته و باور آنها را بپذیرند.  تاریخ شاهد کشمکش ها و جنگهای زیادی دراین رابطه میان اقوام و کشورها بوده است.

مشاهده گر آگاه و بی طرف، وقتی از باورهای گوناگون باخبر شده و درمی یابد که بعضی از مردم اشیاء و موارد زیر را مقدس می شمارند، دچار شگفتی می شود، درمورد باورهای خود و مردم خود به اندیشه می نشیند و از تعصب های کور و مرگبار انسانها اندوهگین می گردد:

بعضی از هندوها گاو را مقدس می دانند و برای بزرگداشت این حیوان سالانه مراسم خاصی دارند و هزینه ی بسیار می کنند. گاوها گاهی درخیابان و بازارها می نشینند و راه بندان ایجاد می کنند. تقدس گاوها حتی به  پلیس این اجازه را نمی دهد که آنها را براند مگر اینکه خودشان بروند.

در روستای کوماکی ژاپن مردمی زندگی می کنند که آلت تناسلی مردانه و زنانه را مقدس می دانند و پرستشگاه مخصوص برای آنها دارند و در مراسم و روزهای بخصوصی از آنها مجسمه های بزرگ ساخته و می گردانند. حتی به شکل آنها شیرینی می سازند و بین تماشاگران و بچه ها پخش می کنند.

درامریکای شمالی افرادی هستند که شیطان را می پرستند و دارای  کتابی به نام " انجیل شیطانی" می باشند.

مردمانی در دنیا هستند که با  سنگ، چوب، گچ، شیشه، و چیزهای دیگر بت می سازند و آنها را مقدس دانسته و پرستش می کنند.

دیده شده است که مردمی به  دیوار،  رودخانه ، چاه، ماه و خورشید تقدس داده و برای مشکل گشایی به آنها متوسل می شوند.

افرادی که به تولدهای پی در پی و حلول روح معتقدند، می گویند انسان پس از هردوره از زندگی و مرگ، روحش دوباره درجسم دیگری، انسان، حیوان یا جماد وارد شده و متولد می شود و این تولدها اینقدر تکرار می گردد تا بشر به درجه ای که باید برسد، دست یابد.

افرادی در قسمت های مختلف دنیا دیده می شوند که  درخت را می پرستند. در فلسطین درخت بلوط مقدس شمرده می شده است. در اسکاتلند و انگلستان توسل به شاخه ی درختان برای رفع حاجت، متداول می باشد.

علاوه بر گاو، حیواناتی مثل بره، جغد، فیل، گربه، سگ، پلنگ در جاهای مختلف دنیا مقدس شمرده می شوند. در مصر باستان جسد بعضی از این حیوانات را مومیایی می کرده اند.

شاخه ای از هندویسم سگ را مقدس و نگهبان بهشت می داند. مردم برای راضی نگهداشتن سگ و اینکه مانع ورودشان به بهشت نشود، روزی را در ماه نوامبر به او و مراسمش اختصاص داده اند.

آگاهی از این نوع باورها خواننده را متوجه یافته های زیر می کند و اورا وامی دارد که درمورد باورهای خود و ریشه هایش بیشتر اندیشه کرده و درنگرش خود تعدیل ایجاد نماید:

- این باورها همه تقلیدی هستند و خرد و اندیشه در پیدایش آنها نقشی نداشته است. بعبارت دیگر رسیدن به این باورها حاصل روش علمی جمع آوری مدارک و شواهد، بررسی و ارزیابی این مدارک و شواهد، و نتیجه گیری بر اساس آن بررسی و ارزشیابی، نبوده است.

- چون رسیدن به این باورها اساس علمی نداشته، باورمندانشان، علم و منطق و شواهد را تهدید بزرگی علیه خود می دانند و با اهل علم و پژوهشگرو روشنفکر و روشنگر و دانشجو و دگراندیشانی که دلیل و شاهد می خواهند، درستیز می باشند.

-  چنانکه جامعه شناسی تاکید می کند، اغلب این باورها وابسته به فرهنگ ومحل خاص خود هستند و جهان شمول نمی باشند.  بنابراین در مواردی که این نوع باورها به مردم و فرهنگهای دیگر تحمیل بشود،  بی معنی و پوچ بودن آنها بیشترجلوه می کند.

- باورهای افراد تا زمانی که تقلیدی هستند،  شبیه باورهای پدر ومادرانشان و مردمی می باشند که با آنها دریک محل جغرافیایی رشد  و زندگی می کنند. ازاین نظر احتمال بسیار دارد که کودکِ  زاده شده در یک کشور مسیحی، مسیحی شود تا اینکه باورهای دیگر را بپذیرد.

بعضی از روانشناسان ازجمله فِرُید و فی بر می گویند مردان و زنان کودکانی هستند که پیوسته در طول زندگی به دنبال همان آرامش و اسایش و امنیتی می گردند که در طفولیت دردامان مادر داشته اند. انسان در دوران طفولیت هزاران هزاربار برای گرم شدن، تغذیه و تمیز شدن و داشتن امنییت گریه می کند و مادر هر بار با مهربانی و عشق این نیازها را برطرف می سازد. این کنش و واکنش در ضمیر ناخودآگاه طفل باقی می ماند و بعدها اگر چه از مادر جدا و شخصیتی مستقل می شود، پیوسته در جستجوی چنان شرایطی می باشد. بنابراین ریشه باورهای دینی از نظر این روانشناسان، درواقع کوششی است برای رسیدن به آن شرایط و دستیابی به خدا یا قدرت مادرگونه ای که بتواند امکاناتی که مادر فراهم می کرده ، فراهم سازد.

جامعه شناسی، دین و باورها را خیال بی پایه دانسته و ریشه آنها را ترس از مرگ و مجازات، ترس ازدنیای ناشناخته و امید و آرزو برای آینده بهتر، آرزوی کمال یابی، آرزوی معنا بخشی به زندگی می داند. در جامعه شناسی گفته می شود که هرچه جامعه ای پیشرفته ترو امروزی ترشود تفکر علمی در آن، جای تفکر دینی را خواهد گرفت.

معمولا درهر جامعه ای جوانان کهنه گریز و پیشرو هستند.  با توجه به اینکه جامعه ما هشتاد درصد جوان زیر چهل سال دارد که خرد گرا، پروشگر و کنجکاو هستند و به اطلاعات دسترسی دارند وتقلیدی عمل نمی کنند، امید بسیار می رود که این نسل  بتواند دور ِ تقلید و باورهای بی پایه را شکسته و جامعه ی خود را به شکل دلخواه در آورد.

- Review of The Psychological Roots of Religious Belief (2006)

Kenneth Krause

Freud, Sigmund. "The Future of an Illusion." In The Freud Reader ed. by Peter Gay. New York: W. W. Norton & Company, 1995.

Kille, D. Andrew. "'The Bible Made Me Do It': Text, Interpretation, and Violence." In The Destructive Power of Religion: Violence in Judaism, Christianity, and Islam (Volume 1: Sacred Scriptures, Ideology, and Violence) ed. by J. Harold Ellens. Westport, CT: Praeger Publishing, 2004.

نگاهی به ادیان غیر الهی و آداب و رسوم خرافی در جهان- گزارش ویژه مشرق- 9 مهرماه 1391

^{Belief in Reincarnation Has Its Roots in Ancient Culture}

^{Article Source: http://EzineArticles.com/?expert=Marissa_Valenti}