بی بی سی

خانواده نرگس محمدی بعد از بازداشت برنده جایزه نوبل صلح در مراسم هفتم خسرو علیکردی، وکیل حقوق بشر، نگران سلامت او هستند. تقی رحمانی به بی‌بی‌سی فارسی گفت که همسرش به دعوت خانواده آقای علیکردی به مشهد رفته بود و «ماموران امنیتی او را با ضرب و جرح بازداشت کردند» و او نگران سلامت همسرش و دیگر بازداشت‌شدگان است.

مراسم هفتم خسرو علیکردی که وکالت بسیاری از فعالان سیاسی را بر عهده داشت، با تنش و خشونت همراه شد. در این مراسم که جمعه ۲۱ آذر برگزار شد، شرکت‌کنندگان شعارهای ضدحکومتی از جمله شعارهایی در حمایت از شاهزاده رضا پهلوی، ولیعهد پیشین ایران، سر دادند.

دادستانی انقلاب مشهد تایید کرده است که «۳۹ نفر» از جمله سپیده قلیان، هستی امیری، پوران ناظمی و عالیه مطلب‌زاده بازداشت شده‌اند. فعالان حقوق بشر تعداد بازداشت‌شدگان را بیش از ۵۰ نفر عنوان کرده‌اند.

تقی رحمانی به بی‌بی‌سی فارسی گفت که همسرش «از زمان دستگیری با خانواده تماس نگرفته است و با وجود اینکه برادرش در مشهد زندگی می‌کند از وضعیت او هیچ اطلاعی در دست نیست.»

آقای رحمانی گفت: «دادستانی مشهد با برادر خانم محمدی تماس گرفته و گفته است که او در اداره اطلاعات مشهد است و شعبه ۱۰۹ دادسرا او را به 'لیدری' مراسم متهم کرده است.»

گزارش شده بود که مقام‌های قضائی خانم محمدی و سپیده قلیان و جواد علیکردی، برادر خسرو علیکردی، را به سازماندهی این اعتراضات متهم کرده‌اند. مراجع قضائی هنوز اظهار نظر رسمی نکرده‌اند.

آقای رحمانی با ابراز نگرانی از سلامت خانم محمدی گفت که «اطلاعات مشهد گفته بود که او در بازداشت آنها نیست. نرگس عمل قلب کرده است و مشکل ریه دارد. چرا اجازه ملاقات و تماس نمی‌دهند؟ چرا او را گرفته‌اند؟ این مراسم مجوز داشته است.»

گروه‌های بین‌المللی حقوق بشر بازداشت «بی‌رحمانه» خانم محمدی را محکوم کرده‌اند و کمیته نوبل از مقام‌های ایران خواسته است که فورا محل نگهداری او را مشخص کنند.

اتحادیه اروپا هم خواستار آزادی فوری نرگس محمدی شده است.

آقای رحمانی به نقل از برادر نرگس محمدی گفت: «ماموران امنیتی به محض اینکه او از وانت پایین می‌آید، او را مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند و این نگران‌کننده است.»

نسرین ستوده، حقوقدان و فعال حقوق بشر، که برای مراسم هفتم آقای علیکردی به مشهد رفته بود، به بی‌بی‌سی فارسی گفت که پیگیری‌هایش برای آگاه شدن از نهادی که خانم محمدی و تعدادی دیگر را را بازداشت کرده، نتیجه‌ای نداشته است.

شیرین عبادی، دیگر برنده جایزه نوبل صلح، هم در کانال رسمی‌اش نوشت: «مطالبه روشن است، اعلام فوری محل نگهداری همه‌ بازداشت‌شدگان، دسترسی به وکیل و خانواده، و آزادی بی‌قیدوشرط تمام کسانی که تنها 'جرمشان' حضور در مراسم یادبود یک وکیل حقوق بشری بوده است.»

مرضیه آدینه‌زاده که پدرش در بین بازداشت‌شدگان است امروز در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «امروز خانواده‌ام برای پیگیری پرونده پدرم علی آدینه‌زاده به دادسرای انقلاب رفتند. ابتدا مانع ورود شدند اما پس از پیگیری‌های مداوم اجازه یافتند. هیچ پاسخ روشنی درباره وضعیت او داده نشد. دو اتهام ساختند: تبلیغ علیه نظام و اجتماع و تبانی.»

بر اساس گزارش‌ها و ویدیوهای منتشرشده، در مراسم هفتم خسرو علیکردی در مشهد شمار زیادی حضور داشتند و شعارهای متعددی علیه حکومت سر دادند از جمله «زن، زندگی، آزادی»، «جاوید شاه»، «مرگ بر دیکتاتور» و «پاینده ایران». گروهی هم سرود «ای ایران» را با همخوانی اجرا کردند.

«مرگ بر خامنه‌ای»، «دیکتاتور، دیکتاتور نگاه کن، عزت خریدنی نیست»، «مرگ بر دیکتاتور»، «به خون سربداران، ایستاده‌ایم تا پایان»، «می‌جنگیم، می‌میریم، ایران را پس می‌گیریم» از دیگر از شعارهای سرداده شده در این مراسم بود.

شاهدان عینی از حضور ماموران لباس شخصی در میان جمعیت خبر داده بودند.

بنابر گزارش‌ها، سپس نیروهای امنیتی به شرکت‌کنندگان حمله کردند و چند نفر را با خشونت بازداشت کردند >>>

کیانوش فرید، بی بی سی   

خانواده ایرج پزشکزاد، نویسنده سرشناس، در بیانیه‌ای رسمی که در اختیار بی‌بی‌سی فارسی قرار دادند می‌گویند کتاب «مورخه» که به‌عنوان جلد دوم یا ادامه رمان «دایی‌جان ناپلئون» در برخی وبسایت‌ها به نام ایرج پزشکزاد منتشر شده است، «جعلی» و بی‌اساس است.

خانواده آقای پزشکزاد تاکید کردند هیچ اثری با این عنوان در میان نوشته‌ها، یادداشت‌ها، دست‌نوشته‌ها یا آرشیو رسمی ایرج پزشکزاد وجود ندارد و انتساب این متن به او «کاملاً نادرست و گمراه‌کننده» است.

رمان مورخه در برخی از سایت‌ها به‌عنوان اثری از ایرج پزشکزاد و ادامه رمان معروف او «دایی‌جان ناپلئون» منتشر شده است، اما علاوه بر اعضای خانواده، نویسندگان و دوستان آقای پزشکزاد نیز اصالت آن را انکار و تاکید کرده‌اند که این متن، نوشته او نیست. با این همه، هیچ نشانی از نام و هویت فردی که این کتاب را به نام ایرج پزشکزاد «جعل» کرده است، در دست نیست.

ایرج پزشکزاد، نویسنده و طنزپرداز، بیش از همه با رمان دایی‌جان ناپلئون شناخته می‌شود؛ اثری که نخستین‌بار در دهه ۱۳۵۰ منتشر شد و با روایت طنزآمیز از یک خانواده ایرانی، جایگاهی ماندگار در ادبیات معاصر یافت.

ناصر تقوایی، فیلمساز برجسته، براساس این رمان یک سریال تلویزیونی موفق و بسیار پرمخاطب ساخت که در گذر زمان به بخشی از حافظه جمعی ایرانیان تبدیل شد.

به همین دلیل، ماجرای انتشار متن «مورخه» به‌عنوان اثری از ایرج پزشکزاد و ادامه رمان مشهور او، تنها افشای یک انتساب جعلی نیست، بلکه یادآور ضرورت مراقبت از میراث ادبی در روزگاری است که بازنشر دیجیتال می‌تواند مرز میان اثر اصیل و متن جعلی را مخدوش کند.

بهمن پزشکزاد: این کتاب از پدرم نیست

بهمن پزشکزاد، تنها فرزند و وارث ادبی ایرج پزشکزاد، در همین زمینه به بی‌بی‌سی فارسی گفت: «اینجانب بهمن پزشکزاد، فرزند زنده‌یاد ایرج پزشکزاد، با تاکید بر بیانیه خانوادگی که درباره کتاب فاقد اصالت مورخه صادر کرده‌ایم، تایید و تصریح می‌کنم که این اثر فاقد اصالت است و هیچ انتسابی به پدرم ندارد.»

شهلا پزشکزاد: جعل نام، زخم بر حافظه جمعی

شهلا پزشکزاد، برادرزاده ایرج پزشکزاد، نیز در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی، مسئله رمان جعلی «مورخه» را فراتر از یک انتساب نادرست یا دعوای ادبی دانست و آن را مستقیما به آسیب‌دیدن اعتماد عمومی پیوند زد.

او گفت: «وقتی نام یک نویسنده جعل می‌شود، موضوع فقط یک کتاب نیست، اعتماد جامعه آسیب می‌بیند. اعتمادی که سال‌ها، آهسته و بی‌هیاهو، میان قلم نویسنده و ذهن خواننده شکل گرفته است.»

به گفته او، واکنش خانواده آقای پزشکزاد نه از سر حساسیت شخصی، بلکه پاسخی به همین اعتماد جمعی بوده است؛ اعتمادی که خوانندگان دایی‌جان ناپلئون طی دهه‌ها با جهان طنز، تاریخ و نگاه انتقادی ایرج پزشکزاد ساخته‌اند.

شهلا پزشکزاد گفت که مخاطبان و دوستداران این نویسنده بارها از خانواده پرسیده‌اند آیا متنی با عنوان «مورخه» واقعاً از اوست یا نه؛ پرسشی که خانواده را وادار به پاسخ‌گویی کرده است.

او با تفکیک روشن میان تاثیرپذیری ادبی و جعل نام تاکید کرد: «سبک می‌تواند الهام‌بخش باشد، می‌تواند تکثیر شود و نسل‌ها را تحت تاثیر قرار دهد؛ اما نام نویسنده چنین نیست. نام، میراث است، حامل تاریخ، اعتماد و حافظه.»

از نگاه او، جعل نام ایرج پزشکزاد ضربه‌ای است به زیربنایی که رابطه مردم با دایی‌جان ناپلئون و جهان طنز پزشکزاد را شکل داده؛ رابطه‌ای که صرفا ادبی نیست، بلکه بخشی از حافظه همگانی است.

هادی خرسندی: مال هرکی باشد، مال من نیست

هادی خرسندی، طنزپرداز و از دوستان نزدیک ایرج پزشکزاد، به بی‌بی‌سی فارسی گفت که تا آخرین هفته‌های زندگی پزشکزاد با او در لس‌آنجلس گفت‌وگوهای تلفنی منظم داشته و او در تمام این سال‌ها هرگز اشاره‌ای به جلد دوم دایی‌جان ناپلئون نکرده است >>>

ایران اینترنشنال

مراسم هفتم خسرو علی‌کردی، وکیل دادگستری جان‌باخته در مشهد با برخورد شدید نیروهای امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی مواجه شده است. بر اساس گزارش‌ها شماری از حاضران در این مراسم از جمله نرگس محمدی، فعال حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل بازداشت شده‌اند.

بنیاد نرگس محمدی جمعه ۲۱ آذر اعلام کرد که این برنده نوبل صلح در مراسم هفتم علی‌کردی در مشهد و با خشونت از سوی ماموران امنیتی و انتظامی بازداشت شده است.

این بنیاد همچنین خبر داد سپیده قلیان، هستی امیری، پوران ناظمی، عالیه مطلب‌زاده و چند تن دیگر از حاضران نیز در جریان این یورش بازداشت شده‌اند.

هم‌زمان جواد علی‌کردی، برادر خسرو علی‌کردی در یک فایل صوتی ضمن تایید خبر بازداشت محمدی و قلیان، اعلام کرد که ماموران لباس‌شخصی آن‌ها را مورد ضرب‌وشتم قرار داده و با خود برده‌اند.

بی بی سی

مصطفی نیلی، یکی از وکلای وریشه مرادی، در شبکه ایکس خبر داد که پس از رسیدگی به فرجام‌خواهی حکم اعدام موکلش «به دلیل نقص در تحقیقات و عدم رعایت تشریفات قانونی (عدم تفهیم اتهام مبنای صدور حکم اعدام در مراحل رسیدگی) در دادگاه انقلاب تهران «نقض و پرونده مجدد به آن شعبه جهت رسیدگی» ارجاع شده است.

وریشه مرادی، زندانی سیاسی زن کرد روز یکشنبه ۲۰ آبان پارسال به اعدام محکوم شد. ‌خانم مرادی بر اساس ماده ۲۸۸ قانون مجازات اسلامی به «بغی» متهم شده بود.

اتهام «بغی» به معنی «قیام مسلحانه علیه نظام جمهوری اسلامی» است.

یکی از نزدیکان وریشه مرادی به بی‌بی‌سی فارسی گفته بود که حکم اعدام در حالی صادر شده که در کیفرخواست اعمال ماده ۲۸۸ قانون مجازات اسلامی درخواست شده بود که مجازات آن بین پنج تا ۱۵ سال حبس است اما قاضی صلواتی حکم اعدام را بر اساس ماده ۲۸۷ قانون مجازات اسلامی صادر کرد.

طبق ماده ۲۸۸ قانون مجازات اسلامی، «هرگاه اعضای گروه باغی، قبل از درگیری و استفاده از سلاح، دستگیر شوند، چنانچه سازمان و مرکزیت آن وجود داشته باشد به حبس تعزیری درجه سه و در صورتی که سازمان و مرکزیت آن از بین رفته باشد به حبس تعزیری درجه پنج محکوم می‌شوند.»

اما در ماده ۲۸۷ این قانون آمده است: «گروهی که در برابر اساس نظام جمهوری اسلامی ایران، قیام مسلحانه کند باغی محسوب می‌شود و در صورت استفاده از سلاح، اعضای آن به مجازات اعدام محکوم می‌گردند.»

سعید دهقان، حقوقدان و وکیل حقوق بشر، پس از صدور حکم اعدام گفته بود که خانم مرادی به نحوی خشن بازداشت و شکنجه شده بود و ماه‌ها در انفرادی بود.

آقای دهقان گفته بود که ماده‌ قانونی که در دادنامه بر اساس آن حکم اعدام صادر شده است با ماده‌ای که در کیفرخواست وجود دارد، متفاوت و روند دادرسی «غیرقانونی» بوده است. ‌

بی بی سی

«سبک نگارگری کمال‌الدین بهزاد»، که یک سنت هنری تاثیرگذار و ریشه‌دار است، به عنوان میراث فرهنگی افغانستان در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت شد.

این تصمیم در بیستمین نشست کمیته بین‌‌دولتی برای حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس که از ۸ تا ۱۳ دسامبر ۲۰۲۵ (۱۷ تا ۲۲ آذر) در دهلی نو گرفته شد.

به این ترتیب یونسکو اهمیت هنری و فرهنگی این سنت فاخر را به رسمیت شناخت که به معنی محافظت و اشاعه بین‌المللی آن از طرف این نهاد سازمان ملل است. این ثبت میراث کمال‌الدین بهزاد، یکی از تأثیرگذارترین استادان سنت نقاشی مینیاتور، را هر چه بیشتر برجسته می‌سازد.

بر اساس توضیح رسمی یونسکو، سبک مینیاتور بهزاد همچنان یک سنت زنده است که از طریق موسسات هنری، کارگاه‌ها و مراکز فرهنگی در سراسر افغانستان آموزش داده شده و تمرین می‌شود. به گفته یونسکو این تعامل مستمر، ضامن حفظ تکنیک‌ها، نمادگرایی و زیبایی‌شناسی تاریخی این هنر است.

مینیاتور نقشی محوری در انتقال فرهنگ و تاریخ داشته است و هنرمندانی چون کمال‌الدین بهزاد تاثیر عمده‌ای بر آن گذاشته‌اند و سبک او الگوی بسیاری از مکاتب جهانی است.

کمال‌الدین بهزاد نقاش سده‌های نهم و دهم هجری از برجسته‌ترین نگارگران تاریخ هنر و چهره‌ای اثرگذار در مکتب هرات و سپس مکتب تبریز بود. او با ترکیب‌بندی‌های بدیع، ظرافت در طراحی، استفاده هوشمندانه از رنگ و توانایی خارق‌العاده در روایت‌گری تصویری، مینیاتور ایرانی را به اوج رساند.

بهزاد در دوره سلطان حسین بایقرا و وزیر هنردوست او، امیرعلی‌شیر نوایی، به شهرت رسید و بعدها به دعوت شاه تهماسب صفوی به تبریز رفت و ریاست کتابخانه سلطنتی را بر عهده گرفت. آثار او مانند «سقوط قلعه»، «یوسف و زلیخا» و «درویشان بر سر سفره» به‌عنوان شاهکارهای نگارگری شرقی شناخته می‌شوند.

ثبت سبک مینیاتور بهزاد در فهرست یونسکو با استقبال گرم هنرمندان، چهره‌های فرهنگی و مربیان شهر هرات روبه‌رو شده است؛ شهری که مدت‌هاست به‌عنوان یکی از مراکز اصلی هنری افغانستان شناخته می‌شود. هرات میزبان شمار زیادی نقاش، خطاط، تذهیب‌کار و نگارگر است.

در همین نشست «سمنو» از تاجیکستان، ساز گلی «بوریندو» از پاکستان، نوعی بازی محلی عراقی به نام «محیبس» (بازی شبیه گل یا پوچ) و عبای «بشت» رایج در بسیاری از کشورهای عربی خاورمیانه نیز در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت شدند.

بی بی سی

این ویدیو (اینجا) از کنسرت حمید حامی در روز ۱۵ آذر ۱۴۰۴ در شهر ساری بطور گسترده بازنشر شده است.

در حین خواندن آقای حامی، یکی از تماشاگران زن از میان ‌جمعیت شروع به همخوانی می‌کند که در این لحظه آقای حامی برای او سکوت کرده و به او اشاره می‌کند که ادامه دهد.

این تماشاگر که نیوشا مفیدی ‌نام دارد از میان جمعیت می‌خواند و پیانیست با او همراهی می‌کند. خانم مفیدی پیش از این هم ویدیوهایی از خواندن خود در اینستاگرامش منتشر کرده است.

در ویدیو به نظر می‌آید یکی از مسئولین سالن قصد ساکت کردن خانم مفیدی را دارد که حمید حامی به او می‌گوید «بگذارید بخواند.»

علیرغم ممنوعیت خواندن زنان و فشار حکومت از جمله بازداشت و مسدود کردن صفحات اجتماعی، بسیاری از زنان بصورت مستقل تصاویری از خواندن خود را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند.

بی بی سی

مراسم خاکسپاری خسرو علیکردی، وکیل حقوق بشری در آرامستان سبزوار همراه با شعارهای تشییع‌کنندگان بسیاری همراه شد که امروز ۱۶ آذر به همراه جمعی از خانواده‌های دادخواه در جو سنگین امنیتی، برادر و خانواده او را همراهی کردند. (ویدیو)

جواد علیکردی، برادر او در این مراسم بارها بر فشارهای امنیتی، پرونده‌های باز و سابقه بازداشت این وکیل تاکید کرد که سابقه دفاع از ده‌ها معترض بازداشتی و متهم سیاسی از جمله خانواده ابوالفضل آدینه‌زاده و فاطمه سپهری را در کارنامه فعالیت حرفه‌ای خود داشت.

در تصاویری که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، گروهی از تشییع‌کنندگان شعار‌هایی سر می‌دهند، از جمله «ای خسروی پهلوان، راهت ادامه دارد»، «این گل پرپرشده، هدیه به میهن شده» و «پاینده ایران، جاوید شاه»

پیدا شدن جسد این وکیل ۴۶ ساله در محل کارش، واکنش‌های بسیاری در میان فعالان و مخالفان جمهوری اسلامی برانگیخته است. بنابر گزارش‌ها پلیس در دفتر وکالت او محدودیت‌های امنیتی برقرار کرده و جسد او برای کشف علت مرگ به پزشکی قانونی منتقل شده است.

نرگس محمدی، برنده نوبل صلح درباره او نوشت: «خسرو سودای صلح و حقوق بشر داشت. آخرین کلام او که بارها تاکید کرد این بود که نگذارید زندانیان سیاسی به خصوص در شهرهای دورافتاده فراموش شوند.»

شیرین عبادی، دیگر برنده نوبل صلح هم نوشت: «خسرو علیکردی همواره در کنار خانواده‌های دادخواه، خانواده‌های زندانیان سیاسی و فعالان مدنی استان خراسان ایستاد. او صدای زندانیان گمنام و بی‌صدایی بود که نامشان هرگز در رسانه‌ها تکرار نشد.»

بابک پاک‌نیا، وکیل با انتشار تصویری از گفتگویش با آقای علیکردی به تشکیل پرونده‌ای دیگر برای او اشاره کرد و نوشت: «تا لحظه آخر دست از سر او برنداشتند».

بی بی سی

دادستان عمومی و انقلاب جزیره کیش گفته است که دو نفر از مدیران ورزشی این جزیره در جنوب ایران پس از برگزاری مارتن کیش با قرار بازداشت، زندانی شدند.

در ششمین دوره دو ماراتن کیش، در دو گروه زنان و مردان به صورت جدا، دو هزار زن و سه هزار مرد شرکت کردند که پوشش زنان، انتقاد بعضی از مسئولان و رسانه‌های حکومتی را در پی‌ داشت. برگزاری این ماراتن با استقبال گسترده گروهی از کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شده است.

به گفته علی سالمی‌زاده «یکی از افراد بازداشت‌شده، از مسئولان منطقه آزاد کیش بوده و دیگری از اشخاص شرکت خصوصی برگزارکننده مسابقه است.»

به گفته دادستان کیش هر دو نفر «بابت جرائم صورت گرفته» تفهیم اتهام شدند اما درباره اتهام‌های وارده توضیحی نداده است.

دادستان جزیره کیش گفته است قرار صادر شده علیه مقام دولتی «نظارت قضایی مبنی بر منع اشتغال در ادارات دولتی» و برای مسئول شرکت خصوصی برگزارکننده ماراتن «قرار نظارت قضایی مبنی بر منع اشتغال در فعالیت‌های مدیریت ورزشی و برگزاری رویدادهای ورزشی اعمال شده است.»

یک روز پیش از این دادستان کیش گفته بود نحوه برگزاری این ماراتن را «موجب خدشه‌دار شدن عفت عمومی» دانست و گفت: «با وجود تذکرات قبلی مبنی بر لزوم رعایت قوانین و مقررات جاری کشور و همچنین اصول شرعی، عرفی و حرفه‌ای در برگزاری این مسابقه ماراتن، مسئولان به این تذکرات توجه لازم را نداشتند.»

رئیس قوه قضائیه ایران اخیرا تهدید کرده بود که با «مروجان بی‌عفتی و بی‌حجابی» قاطعانه برخورد می‌شود.

غلامحسین محسنی‌اژه‌ای گفته بود که مجازات‌ها سنگین‌تر می‌شود و واحد‌های صنفی متخلف مدتی طولانی پلمب خواهند شد.

او گفت که به‌تازگی با صدور دستوری دستگاه‌های اطلاعاتی را موظف کرده است که جریان‌های «سازمان‌یافته مروج بی‌عفتی و بی‌حجابی» را شناسایی کنند.

پیشتر علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در دیدار با جمعی از زنان با انتقاد از «فرهنگ غربی» گفت: «وقتی درباره حجاب و پوشش زنان و همکاری زن و مرد بحث می‌شود نباید رسانه‌های داخل کشور، حرف غربی‌ها را تکرار و برجسته کنند.»

همزمان با این سخنان نمایندگان مجلس ایران هم در مورد به گفته آنها «رشد بی‌عفتی و جنبش برهنگی» در ایران، هشدار دادند.

رسانه‌های ایران پنجشنبه گذشته از بازداشت چند بازیگر در یک مهمانی خبر داده و نوشته بودند که عده‌ای از آنها با وثیقه آزاد شدند.

در اردیبهشت ۱۴۰۲ نیز در شهر شیراز مسابقات دو ۱۰ کیلومتر برگزار شد و انتشار تصاویری از زنان دونده یا تماشاگران بدون حجاب موجب اعتراضات محافظه‌کاران جمهوری اسلامی شد که سرانجام به استعفای رئیس هیئت دو میدانی استان فارس انجامید.

در این مسابقه دو مارتن حدود ۸۰۰ دونده زن و مرد در مسیری جداگانه دویدند اما به‌رغم جدا بودن مسیر باز هم دادگستری فارس از تشکیل پرونده قضایی برای مسئولان برگزارکننده مسابقات خبر داد.

بی بی سی

جعفر پناهی، فیلم‌ساز ایرانی برنده نخل طلای جشنواره کن، در گفت‌وگو با نشریه ورایتی در حاشیه جشنواره فیلم مراکش با اشاره به حکم جدید یک‌سال زندانش در ایران، گفت که قصد دارد پس از پایان فعالیت‌های تبلیغاتی فیلم «یک تصادف ساده» در اسکار، به ایران بازگردد. او تاکید کرد که تنها «یک پاسپورت» دارد و می‌خواهد آن را حفظ کند.

آقای پناهی در نشست خود در جشنواره فیلم مراکش برای نخستین‌بار به حکم تازه زندانش در ایران واکنش نشان داد. او که به صورت غیابی با اتهام

«فعالیت‌های تبلیغی علیه نظام» به یک سال حبس، دو سال ممنوعیت خروج و منع عضویت در گروه‌های سیاسی و اجتماعی محکوم شده، گفت که وکیلش برای این حکم درخواست تجدیدنظر خواهد داد.

آقای پناهی با بیان اینکه هرگز به ترک ایران «حتی در سخت‌ترین سال‌ها» فکر نکرده، گفت: «کشور آدم بهترین جاست، با هر مشکل و دشواری. ایران جایی است که می‌توانم در آن نفس بکشم و دلیل خلق کردن، پیدا کنم.»

او افزود که پس از پایان فعالیت‌های تبلیغاتی اسکار، «در اولین فرصت» به ایران بازمی‌گردد و به اعتقاد او «مشکلات امروز ایران موقتی است، همان‌طور که هر جامعه‌ای با مشکلاتی روبه‌رو می‌شود.»

این کارگردان که فیلم تازه‌اش به‌عنوان نماینده فرانسه به اسکار معرفی شده، گفت که سه ماه است شبانه‌روز مشغول کارزار اسکار این اثر بوده و با وجود صدور حکم زندان، قصد دارد این کارزار را تمام کند و هرچه زودتر به ایران بازگردد.

او همچنین درباره فیلم «یک تصادف ساده» توضیح داد که داستان آن را از تجربه شخصی‌اش به‌عنوان زندانی سیاسی الهام گرفته است، تجربه بازداشت و بازجویی توسط مقاماتی که هویت‌شان را نمی‌دانست.

این کارگردان سرشناس همچنین در یک دوره آموزشی که در حاشیه جشنواره برگزار شد، درباره دو رویکرد فیلم‌سازی گفت: «۹۵ درصد فیلمسازان دنبال جذب مخاطب‌اند، اما پنج درصد به آنچه درست می‌دانند وفادار می‌مانند و بهایش را می‌پردازند.»

او گفت اگر فیلمساز در گروه دوم باشد، «به هیچ قدرتی نباید وابسته باشد» و این انتخاب در کشورهایی مانند ایران می‌تواند هزینه سیاسی داشته باشد. او اضافه کرد که «می‌دانم فیلم‌هایم دولت را خوشحال نمی‌کند، اما این دلیل نمی‌شود به کشورم برنگردم.»

پناهی در سال ۲۰۱۰ به شش سال زندان و ۲۰ سال ممنوعیت فیلم‌‌سازی و سفر محکوم شد، اما با وجود محدودیت‌ها به ساخت فیلم در ایران ادامه داد. او در سال ۲۰۲۲ نیز بازداشت و پس از هفت ماه و انجام یک اعتصاب غذا، آزاد شد. فیلم جدید او «یک تصادف ساده» این هفته در جشنواره مراکش نمایش داده خواهد شد.

هرانا

پس از اعتراضات سال ۱۴۰۱ تا تابستان ۱۴۰۳، موجی از اخراج و قطع همکاری با استادان در دانشگاه‌های دولتی و آزاد شکل گرفت. به گزارش روزنامه شرق و روایت شماری از اساتید اخراجی، نیمی از این افراد تاکنون به دانشگاه بازگردانده نشده‌اند. در این گزارش آمده است که وزارت علوم در جریان اخراج، تعلیق و قطع همکاری دانشگاه‌ها با اساتید، با استناد به اتهاماتی غیرقابل اثبات و یا غیرموثق دست به تشکیل پرونده زده و از راه‌های قانونی همچون تمدید نکردن قرارداد شغلی یا تعلیق وضعیت علمی بهره برده است. با روی کار آمدن دولت مسعود پزشکیان در سال ۱۴۰۳ و وعده بازگرداندن استادان و دانشجویان اخراج‌شده، امیدهایی برای جبران این وضعیت شکل گرفت و برخی استادان نیز به دانشگاه‌ها بازگشتند. با این حال، «شرق» می‌نویسد بیش از یک سال پس از آغاز دولت جدید، بسیاری از استادان از توقف پرونده‌ها، نبود پاسخ مکتوب روشن و گره خوردن روند بازگشت به جلسات سنجش صلاحیت عمومی خبر داده‌اند؛ حتی برخی از بازگشت‌کرده‌ها نیز از محدودیت‌های تازه و حذف امتیازات پژوهشی سخن گفته‌اند.

در این گزارش، با شماری از استادان گفت‌وگو شده است. نقل‌قول‌های مستقیم از #مهدی_خویی (دانشگاه علامه طباطبایی)، #مهشید_گوهری (دانشگاه فردوسی مشهد)، #حسین_مصباحیان (دانشگاه تهران) و #محمد_سلطانی (دانشگاه اصفهان) آمده که از تجربه اخراج، روندهای مبهم اداری، فشارهای امنیتی و بن‌بست در مسیر بازگشت گفته‌اند. همچنین گزارش به‌صورت غیرمستقیم یا باواسطه به وضعیت #رهام_افغانی‌خراسکانی (دانشگاه شهید بهشتی)، #بهدخت_نژادحقیقی (دانشگاه تهران) و #زهرا_موسوی‌خامنه (دانشگاه الزهرا) پرداخته و توضیح می‌دهد که پرونده بازگشت این افراد یا بی‌پاسخ مانده یا در چرخه‌های اداری و گزینشی متوقف شده است.

در ادامه، برای نشان دادن گستردگی موضوع از استادان دیگری نیز نام برده می‌شود که هنوز به دانشگاه بازنگشته‌اند؛ از جمله #علی_سرزعیم، #فرهاد_شریعت‌راد، #محمد_فاضلی، #رضا_امیدی، #معصومه_قاراخانی، #حسن_باقری‌نیا، #آرش_اباذری و #زهرا_خشک‌جان. جمع‌بندی این گزارش نشان می‌دهد که با وجود وعده‌های دولت جدید برای بازگرداندن استادان اخراجی، بیش از نیمی از آنان همچنان بیرون از دانشگاه مانده‌اند و بخش مهمی از تصمیم‌گیری نهایی نیز به سازوکار «هیئت عالی جذب» در شورای عالی انقلاب فرهنگی گره خورده است.