گفته می‌شود تصور آینده تنها از خلال حافظه امکان‌پذیر است. یعنی در صورت نداشتن یک حافظه جمعی و یا داشتن یک حافظه جمعیِ جعلی که نقاط برجسته و یا کم‌رنگ آن را نه سازوکارهای فردی، اجتماعی یا تاریخی، بلکه دستگاه پروپاگاندا تعیین می‌کند، حتی امکان تصور رهایی از عناصر سلطه نیز وجود ندارد. بنابراین تولیدات فکری، هنری، ادبی و منظومه‌ای از کنش‌های معطوف به حفظ و بازسازی خاطرات تلخ و شیرینِ رخدادهایی از جنس «زن، زندگی، آزادی» مواجهه‌ای اصیل و تعیین کننده با تمامیتِ حکومتی تمامیت‌خواه است.

 نام‌ها و یادها؛ نقش حافظه در ستیز با استبداد