ایران امروز:

ایران و انیران؛ شکل‌گیری یک افسانه-۱

دیک دیویس/برگردان: علی‌محمد طباطبایی

بخش اول

این مطلب ترجمه‌ی فصل اول از کتابی است با عنوان «ایران در مواجهه با دیگران»* که زیر نظر استاد عباس امانت و فرزین وجدانی توسط انتشارات «پالگریو ومکمیلان» منتشر شده است. با توجه به اهمیت روزافزون احساسات ملی و نژادی و تاکید دائمی بر شاهنامه فردوسی در این دوره فعلی از تاریخ ایران مطالعه این فصل از کتاب نامبرده می‌تواند روشنگر مطالب بسیاری باشد.

مفاهیم هویت ملی یا قومی [نژادی] تقریباً همیشه در قالب دوره‌های گذشته به تصور در می‌آیند؛ پیوسته این گونه فرض گرفته می‌شود که ما همان چیزی هستیم که گذشته به ما ارزانی کرده و ما را مجبور به بودن به آن کرده است، و از گذشته برای اعتبار بخشیدن به روش‌هایی استفاده می‌شود که در آن هویت خود را در مقابل کسانی که ادعا می‌کنیم در آن با ما مشترکاتی ندارند، تعریف می‌کنیم. [برای هویت قوم ایرانی] در اهمیتی که به طور معمول به گذشته برای بررسی مسائل هویت داده می‌شود شاهنامه به نوعی دوچندان مورد توجه قرار گرفته است: از یک سو به عنوان اولین اثر ادبی بزرگ دوره اسلامی در تاریخ ایران شناخته می‌شود (و تأثیر عظیم آن به میزان زیادی در شکل‌دهی به درک ایران از واقعیت ادامه‌دار خود در هزار سال گذشته نقش داشته است)، و از سوی دیگر، شاهنامه اصلی‌ترین وسیله‌ای است که اساطیر و تاریخ ایران دوره پیش از اسلام را وارد خودآگاهی ملی کرده است.

برو به آدرس