رادیو زمانه
محمد غلام‌ابوالفضل
گرچه ممکن است چنین به نظر آید که پرونده روح‌الله زم با اعدام غیر‌قانونی او توسط جمهوری اسلامی بسته شده، اما پیچیدگی زندگی سیاسی و کاری او و وابستگی پدرش به صاحبان قدرت باعث می‌شود وجوه مختلف این موضوع همچنان قابل ارزیابی و تجزیه و تحلیل باقی بماند.
یکی از مهم‌ترین جنبه‌های دستگیری روح‌الله زم استفاده اطلاعات سپاه از پوشش «تأسیس تلویزیون با حمایت آیت‌الله علی سیستانی» است. سناریویی برای فریب زم و کشاندنش به عراق برای دستگیری. این موضوع بارها مورد نقد چهره‌های مذهبی منتقد نظام قرار گرفته و از آن با عنوان «سوء استفاده از ”شأن مرجعیت”» یاد می‌شود.
پس از اعدام روح‌الله زم بسیاری از چهره‌های منتقد انگشت اتهام را به سوی آیت‌الله سیستانی نشانه گرفتند و او و دفترش را به اهمال و کوتاهی در قبال ماجرای دستگیری و محاکمه روح‌الله زم متهم کردند. بسیاری هم این نقد را به او وارد دانستند که شاید ورودش به پرونده روح‌الله زم و اعتراض نسبت به سوء استفاده اطلاعات سپاه از نام او برای فریفتن زم، می‌توانست تأثیری در روند محاکمه و مجازات او داشته باشد و تغییری ایجاد کند.
در این میان، برخی چهره‌های مذهبی منتقد حکومت نیز حضور داشتند و دفتر آیت‌الله سیستانی را به بی‌تفاوتی و عافیت‌طلبی در مورد پرونده روح‌الله زم محکوم کردند.
آیت‌الله محمود امجد، از چهره‌های شناخته شده مذهبی منتقد سیاست‌های آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در یک برنامه زنده اینستاگرامی ضمن محکوم کردن رهبر جمهوری اسلامی به علت «قتل مظلومانه» روح‌الله زم از بی‌تفاوتی و سکوت بیت آیت‌الله سیستانی ابراز تعجب کرد و با بیان اینکه از نظر او سکوت در برابر ظلم خیانت است، خطاب به دفتر این مرجع تقلید شیعیان گفت:
«من تعجب می‌کنم که چرا آیت‌الله سیستانی و دفتر ایشان در برابر این اتفاق سکوت کرده‌اند؟!»
او در بخش دیگری از سخنان خود دایره این مسئولیت را گسترده‌تر کرد، تمام حوزه‌های علمیه، نجف، کربلا و قم را مشمول آن دانست، این سکوت را نشانه خیانت خواند و آنان را به توبه دعوت کرد.
این روزها آیت‌الله محمود امجد که به گفته خودش هجرت را انتخاب کرده تا راحت‌تر انتقادهایش را به گوش مردم و مسئولان برساند، در فرانسه و در منزل فرزند خود محمد امجد سکونت دارد که او نیز از چهره‌های مذهبی منتقد جمهوری اسلامی است و در سال‌های سکونت روح‌الله زم در فرانسه از دوستان و نزدیکان او بوده است.
محمد امجد که این روزها نقش رابط میان پدرش و مخاطبان او را (به دلیل کهولت سن و کسالت آیت‌الله امجد) ایفا می‌کند، در گفت‌و‌گویی تلفنی و در حضور پدرش در ارتباط پرونده روح‌الله زم و اتفاقات پس از دستگیری او به زمانه می‌گوید:
«حدودا یک هفته پیش از سفر روح‌الله زم به عراق در تماسی تلفنی در خصوص این سفر و دیدار با آیت‌الله سیستانی با من گفت‌وگو کرد او از من خواست تا به او در طراحی سوالات مصاحبه با آیت‌الله سیستانی کمک کنم. پس از شنیدن ادعای تأسیس تلویزیون به او هشدار دادم که قطعا این یک دام است اما او گوشش بدهکار ما نبود زیرا کسانی که در دستگاه اطلاعاتی ایران او را اداره می‌کردند به شدت مانع از این بودند که او با امثال ما مشورت کند.»
موضع دفتر آیت‌الله سیستانی در ماجرای زم اصلی‌ترین ایراد منتقدان به رویکرد این مرجع شیعه نسبت به مرگ یک انسان است که بدون رعایت تشریفات قانونی و به شیوه تبهکاران بین‌المللی ربوده شد و محاکمه او نیز چیزی کم از دادگاه‌های تفتیش عقاید قرون وسطایی نداشت >>>
نظرات