در سالِ ۲۰۰۶ میلادی ـــ در بُهبه‌ی ساختِ مستندِ بلند بالایی بودیم که به جزئیاتِ بیشتری در رابطه با حکومتِ رایشِ سوم می‌‌پرداخت، یکی‌ از آن نکات ـــ لباس‌های سربازان و سردمدارانِ آلمانی در خلالِ جنگ جهانی‌ دوم بود.

سری تحقیقاتی‌ که در آرشیوِ ارتش آلمان (ورماخت) می‌‌کردم ـــ چشمم به وارداتِ پنبه‌ی ایرانی به آلمان افتاد که از طریقِ ترکیه فعلی‌ ـــ به آلمان وارد می‌‌شد، در این میان به نامِ فردی بر خوردم به نامِ عَبدالعلی دَبیری، که انگاری تاجری بوده از تبریز که با اعتبار و نفوذی که داشت ـــ پنبه‌ی ایران را به آلمان می‌‌فرستاد.

قطارِ حاوی این پنبه از راهِ بلغارستان، صربستان، کرواسی (در دو سالِ قبل از پایانِ جنگ ـــ این قطار‌ها بارها و بارها توسطِ پارتیزان‌ها به موردِ حمله واقع می‌‌شدند) و بالاخره اتریش ـــ به آلمان می‌‌رسید، قسمتی‌ از این پنبه راهی‌ شهرِ مِتسینگن می‌‌شد تا در کارخانه‌ای که مالِ مارکِ لباسِ هوگو باس بود ـــ به پارچه تبدیل شده و سپس توسطِ خیاطانِ یهودی (که از بینِ بهترین‌ها انتخاب شده و به گمانم تا پایانِ جنگ به کارشان می‌‌پرداختند، سپس آنها را به اردوگاه کار اجباری داخائو فرستادند) ( در آخر ۱۴۰ کارگر اجباری استخدام شده که اکثر آنها زن بودند) یونیفرم‌های مخصوصی دوخته می‌‌شدند، با حسابِ من ـــ لآقل ۱۲ جور یونیفرم تا پایانِ جنگ دوخته می‌‌شده که از بینِ آنها ۴ جور هیچ وقت تکرار نمی شده است، دائم در حالِ سبکِ جدیدی بوده تا از همه لحاظ درجه دارِ آلمانی احساسِ راحتی‌ و خوش تیپی‌ کند، می‌‌توانید این را در موزه‌های این سبک لباس ـــ با چشمِ خودتان مشاهده کنید.

پنبه در لهستان و رومانی نیز به دست می‌‌ آورده که در کارهای دیگر به موردِ استفاده‌ای آلمانی‌ها می‌‌آمد، آنها از پنبه‌ی ایرانی استفاده می‌‌کردند به خاطرِ کیفیتِ عالی‌ آن، یعنی‌ الیافِ نرم، تمیز و پف‌دارِ او ـــ از بهترین‌ها بوده که حتی آن را طلای سپید نیز می‌‌نامیدند، رنگرزی و مقاومتِ الیاف نیز به موردِ توجهِ آلمانی‌ها بوده است.

هوگو باس ـــ عضوِ حزب نازی بود، این عضویت به معنای همکاری با حزب نازی؛ برای تولید یونیفورم سربازان بود، کم کم دامنه این همکاری به سران ارشد حزب نیز رسیده و سران ارشد حزب نازی نیز از لباس‌های هوگو باس استفاده می‌کردند.

این همکاری پس از پایانِ جنگ جهانی ـــ به مشکلاتی برای هوگو باس منجر شده و این مارک در سال ۱۹۴۶ میلادی به علت همکاری با حزب نازی به مشکلاتی بر خورده بود و جریمه سنگین ۷۰ هزار دلاری (یعنی ۹۷۵ هزار دلار امروزی) را نیز دریافت کرد، اما پس از آن مشکل (هوگو باس را مروج فعال ناسیونال سوسیالیسم ـــ در نظر نگرفتند) (رشوه به قاضی های آمریکایی؟) ـــ جریمه را پرداخته و دوباره تلاش کرد سیستمِ خود را احیا کند.