برای دریافت کتاب «زیستن در آلمان» اینجا کلیک کنید

 

دویچه وله: سعید میرهادی که در آلمان با نام سعید معروف است در سن ۷۴ سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت. این شاعر و نویسنده ایرانی‌تبار، زبان آلمانی را «آشیانه‌» خود می‌دانست و همواره تاکید می‌کرد که تبعیدگاه به موطن او بدل شده است. 

سعید در خانوده‌ای نه‌چندان مرفه در تهران زاده شد. در هفده سالگی به آلمان آمد، در مونیخ علوم سیاسی خواند، در آنجا به جمع مبارزان ضد رژیم سلطنتی پیوست و تا انقلاب ۱۳۵۷ به عشقش، ادبیات، کمتر رسید.

در بحبوحه انقلاب، به امید شرکت در ساختن ایرانی دموکراتیک به وطنش بازگشت، اما مانند میلیون‌ها دگراندیش مورد بی‌مهری حکومت اسلامی قرار گرفت و ناچار تن به تبعید سپرد. او نوشت:‌ «حکومتگران تغییر می‌کنند، ترور می‌ماند».

این بار اما بیش از پیش به دنیای ژرف هنر و ادبیات فرورفت و به یکی از سرشناس‌ترین شاعران و نویسندگان تبعیدی آلمانی‌زبان تبدیل شد.

امید به تغییرات بنیادین در ایران

سعید معتقد بود، نظام اسلامی در ایران هم مانند دیگر نظام‌های استبدادی دوام نخواهد یافت و بالاخره در آینده‌ای نه چندان دور تغییرات بنیادین در ایران رخ خواهد داد.

او در ژانویه ۲۰۰۹ (دی ۱۳۸۸) در مصاحبه با روزنامه آلمانی فرانکفورتر روندشاو ضمن بیان این که هیچ امیدی به اصلاح جمهوری اسلامی ندارد تاکید می‌ورزد، این رژیم به دلیل اتکا به دین، مدتی خواهد ماند و تغییر حکومت در دوران حیات او رخ نخواهد داد.

این شاعر تبعیدی در ادامه به دو تحول اجتماعی اشاره می‌کند که به گفته او، امید به آینده‌ای بدون جمهوری اسلامی را در او زنده نگه می‌دارند: جایگاه هنر و زنان.

او تصریح می‌کند که علاقه نسل جوان به هنر و فرهنگ در حال رشد است و زنان هم همواره در برابر قوانین تبعیض‌‌آمیز و سرکوب مقاومت کرده‌اند و خواهند کرد.

«واسطه فرهنگی»

سعید از ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۲ رئیس انجمن قلم آلمان بود و از این موقعیت برای بهبود اوضاع نویسندگان تبعیدی و شناساندن آنها بهره گرفت.

از او علاوه بر ۲۱ مجموعه شعر به زبان آلمانی، چند اثر منثور هم به جا مانده است.

عشق و تبعید ، معنویت و مرگ درون‌مایه‌های آثار ادبی سعید هستند.

او علاوه بر اینها برای "سکوت شاعران" هم اهمیت زیادی قائل بود، "دست‌کم در دورانی که دیکتاتورها بر جهان حکومت می‌کنند".

سعید به جوایز زیادی دست یافت، از جمله مدال گوته، مدال هرمن کستن انجمن قلم آلمان، جایزه ادبی مونیخ، جایزه ادبیات تبعید هایدلبرگ، و "نشان شایستگی جمهوری فدرال آلمان".

یوآخیم گاوک، رئیس جمهور پیشین آلمان، هنگام اعطای نشان شایستگی به سعید، از او به عنوان یک «واسطه فرهنگی» تجلیل کرد.

سعید میرهادی در نخستین ساعات روز شنبه ۱۵ مه (۲۵ اردیبهشت) در اثر عارضه قلبی درگذشت.