René Descartes رنه دکارت ریاضیدان و فیلسوف فرانسوی در 31 مارس سال 1596 در فرانسه به دنیا آمد و در 11 فوریه سال 1650 در استکهلم سوئد ازدنیا رفت. فردا چهارشنبه 31 مارس 2021 مصادف است با 425 امین سالگرد تولد این دانشمند و فیلسوف بزرگ فرانسوی.
دکارت نقش مهمی در تحولات علمی و آموزشی دوران رنسانس داشت و بشریت مدیون نو آوری های وی در زمینه های مختلف است.
-
دکارت بیش از همه درک علوم را ساده کرد. اغلب دانشمندان قبل از وی به طبقات اشرافی تعلق داشتند. علم زبان پیچیده داشت که افراد معمولی از درک آن عاجز بودند. دکارت اعلام کرد هر کسی میتونه در باره نظرات و نوشته های هر دانشمندی شک و خودش تجارب دست اولی برای راستی آزمائی انجام دهد. شعار وی "من فکر میکنم پس هستم" بود.در آن دوران لاتین زبان رسمی علوم بود و شعار وی به لاتین Cogito ergo sum سمبل و چکیده روحیه تغییر آن دوره بود.
-
دکارت اعلام کرد که برای پدیده های اطرافمون باید از تفاسیر و توضیحات ساده به سمت پیچیده و مشکل برویم بسته به نیازمون میتونیم مطالعات دقیق تری انجام بدهیم.
-
هندسه اقلیدوسی مظهر علوم پیچیده زمان وی بود. دکارت با ابداع هندسی تحلیلی و محورهای مختصات کارتزین ابزاری ساده برای درک مفاهیم اساسی هندسه نظیر خط و نقطه و منحنی ها پرداخت.
-
دکارت با ابتکاراتی که صرفا ابداع خودش بود نقش مهمی در ترویج آموزش عمومی داشت. دکارت ثابت کرد که دانشمند شدن ارثی نیست . هر کسی از هر طبقه ائی صرفا با یادگیری تفکر درست یک دانشمند بالقوه است.
در سن لویی کتابش یافت نمیشد، سالها بعد در کتابخانه خانوادگی جلدی از کتابِ گفتارِ روش وی با ترجمه ی شادروان فروغی دیدم، حیف که آن را به نثرِ قدیم نخواندم.
کاش اشاره میفرمودید که دکارت یک محافظه کارِ خبره بوده و از وحشتِ اینکه مبادا جریانِ گالیله برایش تکرار شود ـــ سبکِ انتشارِ افکارش را تغییر داد.
درود بر شما. بیشتر بنویسید لطفن از این نوع نوشتار فلسفی. البته صحبت شراب جان سرخ هم جالب بود که من نمیدونستم پیش از این. مقصودم دو خط آخره.
حالا یک سؤال: بر اساس تفکر دوآلیسم کارتزین که بودن رو منوط به تفکر قلمداد میکنه٬ جنین انسان در مرحله پیش از حلول روح (به گفته برخی) تا قبل از چهار ماهگی درون رحم٬ آیا نشانی از «بودن» به معنایی که میشناسیم نداره چون متفکر نیست؟ (گرچه٬ کی حتی میتونه ثابت کنه که جنین بعد از حلول روح فکر میکنه؟)
ممنون از خانم ترابی و شراب سرخ عزیز
در مورد نکته ائی که خانم ترابی مطرح ساختند فکر کنم چون نوزاد انسان قبل از تولد متکی به حیات مادر است. این شعار دکارت خیلی در باره اش مصداق ندارد. ادم هائی میتوانند فکر کنند که حداقل استقلال حیاتی داشته باشند فکر کردن دکارت فکر کردن صرف نیست بلکه تردید و شک هم در دلش دارد.
به نظر من هندسه تحلیلی که دکارت مخترعش بود سمبل تفکرات عصر جدید است. اگر بخواهم با حوزه ادبیات مقایسه کنم باید بگم قبل از دکارت فقط و فقط هندسه اقلیدوسی مرسوم بود. این هندسه درست مثل شعر گفتنه که فقط در تخصص شعراست. در حقیقت دکارت با معرفی هندسه تحلیلی به همه مردم گفت : اگر چه احتمالا نتونید اشعار نابی بگید اما اشکالی ندارد من فن شعر گفتن را به شما یاد میدهم.
بدون هندسه تحلیلی ما در حال حاضر gps و موقیت یابی های فضائی و زمینی را نداشتیم.
نکته آخر اینکه دکارت وضعیت سلامتی مناسبی در همه عمر نداشت. اغلب روی تخت دراز می کشید و مطالعه میکرد. روزی متوجه شد که مگسی در فضای اطاق می پرد بعد این سئوال را مطرح ساخت : اگه کسی از من پرسید مگس کجاست؟ من چگونه میتونم موقعیت این مگسو برای کسی که اینجا حضور ندارد دقیقا توضیح بدهم.
حالا اون مقاله " مگس کجاست؟ " را پست میکنم.
شراب سرخ عزیز هم درست می فرمایند دکارت به قدری از رم و پاپ وحست داشت که اغلب عمرشو در استکهلم گذراند که هم محیط اجتماعی آزاد تری داشت ؛ هم ملکه ازش حمایت میکرد و هم بعید بود دست واتیکان به اش برسد. همونجا هم فوت کرد.
اون مقاله ائی که عرض کردم همین عنوان " مگس کجاست؟ " را داره اما چند گراف داخلشه که تاکنون موفق به پستش نشدم. همه تلاشمو میکنم که پست بشه.
دست شما درست و بسیار هم عالی. لذت بردم از این بحث.