لیبرال دموکراسی:
رفتار انسان برخلاف حیوانات صرفاً غریزی و واکنشی نیست بلکه بخش بزرگی از آن کُنش هدفمندی است که از سوی ذهن مختار انسان و تحت تأثیر عقاید، سلایق و تمایلات فردی کاملاً متفاوت و شخصی هدایت میشود. البته همه رفتارهای انسان هدفمند و کنشگرانه نیست، رفتار واکنشی و غریزی نیز از انسانها سر میزند که مطالعه آن میتواند موضوع مباحث روانشناختی، جامعهشناختی و البته اقتصادی نیز قرار گیرد. در این صورت ما با مطالعاتی چند رشتهای یا میانرشتهای مانند جامعهشناسی اقتصادی یا روانشناسی اقتصادی سروکار داریم که اقتصاد رفتاری نیز در این چارچوب تعریف میشود. بازگشت به آثار و نوشتههای مختلف ویزر ازاینجهت اهمیت دارد که او از مباحث صرفاً اقتصادی مانند قیمت طبیعی آغاز کرد و سپس به مباحث میانرشتهای مربوط به اقتصاد و روانشناسی، جامعهشناسی و حقوق نیز کشیده شد. ویزر دستاوردهای مهمی داشت اما مسیری که طی کرد بدون اشتباه هم نبود. همچنان که میزس میگفت او تمام الزامات و نتایج لازم را از نظریه ذهنی ارزش در نظر نگرفت و تعبیر صرفاً روانشناختی و نه کنشگرانه از آن به دست داد. علاقهمندان به اقتصاد رفتاری میتوانند درسهای مهمی از آثار ویزر بیاموزند اما به نظر نمیرسد آنها آمادگی و تمایلی در این جهت داشته باشند چراکه شواهد نشان میدهد آنها بهشدت تخته بند آموزههای پوزیتیویستی جریان اصلی علم اقتصاد باشند.
برو به آدرس
نظرات