رادیو فردا:
مراد ویسی
بر اساس برآوردهای محتاطانه رادیو فردا تا روز چهارشنبه ۲۹ آبان، دست کم ۱۳۸ تن در اعتراضات سراسری و ضد حکومتی آبان ۱۳۹۸ کشته شده‌اند. مسئولیت این خشونت و کشتار معترضان که در مواردی با شلیک مستقیم گلوله صورت گرفته است، برعهده کیست؟
این نوشتار تلاش می‌کند بر اساس مسئولیت‌ها و اختیارات مقامات در ساختار قدرت جمهوری اسلامی از زوایای سیاسی، حقوقی، امنیتی و نظامی توضیح دهد که چه کسانی در این کشتار شهروندان معترض ایرانی در سطح ملی مسئولیت دارند.
حسن روحانی در کنار آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، یکی از دو مسئول و آمر اصلی کشتار شهروندان معترض به افزایش قیمت بنزین به شمار می‌رود. بر اساس قانون، وظیفه مقابله با اعتراضات ضدحکومتی در وضعیت بحرانی با شورای عالی امنیت ملی و زیر مجموعه‌های آن مانند شورای امنیت کشور است و حسن روحانی طبق قانون اساسی، رئیس شورای عالی امنیت ملی است.
بر اساس قانون، هنگام وقوع بحران‌های امنیتی مانند اعتراضات اخیر این شورای عالی امنیت ملی و زیرمجموعه‌های آن از جمله شورای امنیت کشور است که از نظر قانونی و حقوقی تصمیم می‌گیرند که با اعتراضات چگونه برخورد کنند. چه نیرویی (نیروی انتظامی، بسیج، سپاه یا به ندرت ارتش) و در چه سطحی برای سرکوب معترضان وارد عمل شود و از چه سلاح یا تجهیزاتی برای سرکوب و به چه میزان استفاده کند؟
رئیس‌جمهور طبق اصل ۱۷۶ قانون اساسی، رئیس شورای عالی امنیت ملی است و می‌تواند در صورت تشخیص، ریاست خود را بر شورای امنیت کشور از طریق انتصاب یکی از اعضای شورای عالی امنیت ملی به او تفویض کند (که معمولاً وزیر کشور است) ولی در هر حالت رئیس‌جمهور، رئیس شورای عالی امنیت ملی و مقام مافوق رئیس شورای امنیت کشور است.
اهمیت این مسئله در این است که در اعتراضات اخیر، شورای امنیت کشور به ریاست وزیر کشور بود که تصمیم به قطع اینترنت به عنوان یکی از مهم‌ترین تصمیمات در سرکوب معترضان و جلوگیری از انتشار اخبار سرکوب اعتراضات در داخل و خارج کشور گرفت.
هنوز معلوم نیست دستور شلیک به سوی معترضان از سوی شورای عالی امنیت ملی یا شورای امنیت کشور صادر شده، ولی این موضوع در اصلِ مسئولیت حسن روحانی در کشتن معترضان تفاوت عمده‌ای ایجاد نمی‌کند و رافع مسئولیت او نیست، چون او هم رئیس شورای عالی امنیت ملی است، هم مقام مافوق وزیر کشور در شورای عالی امنیت ملی و هیات وزیران.
در واقع حتی اگر وزیر کشور به عنوان رئیس منصوب حسن روحانی در شورای امنیت کشور دستور قطع اینترنت و سرکوب معترضان از طریق شلیک گلوله به سوی آنها را صادر کرده باشد، در هر دو وضعیت بخشی از مسئولیت عالی این کشتار در کنار آیت‌الله خامنه‌ای با حسن روحانی است؛ زیرا وزیر کشور منصوب مستقیم او در هیات وزیران، رئیس شورای امنیت کشور نیز هست.
برو به آدرس
نظرات