طرح مانا نیستانی برای ایران وایر
۲۵ آبان؛ روزی که همه چیز تغییر کرد
جمشید برزگر
رادیو فردا: یک سال پیش، در چنین روزی ۲۵ آبان، تاریخ ایران ورق خورد و فصلی تازه در کتاب خونبار مبارزات مردم ایران در بیش از ۱۵۰ سال گذشته برالی رسیدن به حکومت قانون، عدالت و آزادی گشوده شد.
اعتراضات آبان ماه سال ۱۳۹۸، به دلایل متعددی این توان را داشته است که بر فصل قبلی نقطه پایان گذارد و سطرهای آغازین فصلی تازه محسوب شود.
مهم‌ترین ویژگی این اعتراضات این است که عملاً به خونین‌ترین سرکوب تظاهرات مردمی و خیابانی در تاریخ ایران بدل شد. البته هنگام صدور چنین حکمی طبعاً این نکته را در نظر داریم که تاریخ تظاهرات مردمی و خیابانی در معنای مدرن آن، به انقلاب مشروطه باز می‌گردد. اما به هر حال، در این دوران هرگز هیچ یک از سرکوب‌ها و کشتارها، چه از نظر تعداد قربانیان و جان‌باختگان و چه از نظر فراگیری جغرافیای سرکوب با اعتراضات آبان ۹۸ قابل مقایسه نیست.
در شرایطی که مقامات جمهوری اسلامی آگاهانه از ارائه آمار دقیق و جزپیات مربوط به تعداد جان‌باختگان، مجروحان، بازداشت‌شدگان و خانواده‌های آسیب‌دیده خودداری می‌کنند، براساس تحقیقات نهادهای مدافع حقوق بشر مثل سازمان عفو بین‌الملل دست‌کم هویت ۳۰۴ تن از جان‌باختگان تا کنون محرز شده است. خبرگزاری رویترز شمار جان‌باختگان را دست کم هزار و ۵۰۰ نفر برآورد کرده است، عددی که با در نظر گرفتن گزارش‌ها و فیلم‌های منتشر شده از نقاط مختلف ایران، چه بسا به حقیقت نزدیک‌تر باشد.
در همین تاریخ معاصر، کشتار و سرکوب‌های خیابانی پیشین هرگز از خاطره‌ها زدوده نشده‌اند و هر کدام، خود سرچشمه تحولات و تغییراتی بوده‌اند که در نهایت بر حیات دستگاه مسئول سرکوب نقطه پایان گذاشته است.
به همین خاطر، هیچ دلیلی وجود ندارد که در پیامدهای آتی و بنیادین گسترده‌ترین، خشن‌ترین و خونبارترین کشتار تظاهرات خیابانی شهروندان ایرانی تردید کرد.
در همین یک سال هم طلیعه‌های این تغییر و پیامدها آشکار شده‌اند که در این نوشته تنها فرصت پرداختن به یکی از اصلی‌ترین نمونه‌های را داریم.
یکی از تعیین‌کننده‌ترین پیامدهای اعتراضات آبان ۹۸، تغییر قطعی صف‌بندی‌های سیاسی در عرصه سیاست ایران بود. این تغییر که پیشتر در برخی گفتمان‌های محدود به نیروهای سیاسی و یا تحلیل ناظران پدید آمده بود، برای اولین بار در عرصه اجتماع در جریان اعتراضات دی ماه ۱۳۹۶ نمودار شد و در اعتراضات آبان ۹۸ قوام یافت و به قطعیت رسید >>>
نظرات