فردا جشن سده و یکی از بزرگترین جشن های زرتشتیانه. زندگی هر زرتشتی با صدها خاطره از برگزاری جشن سده گره خورده. کودکی و نوجوانی من پر از این خاطره هاست وقتی که جشن سده حتی مدرسه نمی‌رفتیم و اگر میرفتیم تا زنگ می‌خورد بدو برمیگشتیم تا به مراسم جشن برسیم. جشن سده در کرمان بسیار باشکوه برگزار میشه.

شرکت در جشن ها و مراسم تمامی اقلیت های مذهبی برای مسلمانان ممنوعه. این بخشنامه ی رسمی وزارت کشورست که همگی اقلیت ها هم از این قانون استقبال میکنند. تنها و تنها  یک استثنا وجود داره و اون دهم بهمن هر سال فقط در کرمان و برای برگزاری جشن سده س. مسلمانان کرمانی در مراسم جشن سده ی زرتشتیان شرکت می‌کنند. 

سالهای سالست که بزرگترین جشن سده ی ایران در کرمان برگزار میشه. جشن سده در تهران، اصفهان، شیراز و اهواز و صد البته که در چندین نقطه از یزد هم برگزار میشه ولی هیچ جا به بزرگی کرمان نیست.

از یک هفته مانده به جشن سده، کرمانی ها شاهد عبور وانت های بزرگ پر از هیزم به سمت محوطه ی خالی، روبروی جایی به نام باغچه ی بداغ آباد که در واقع باغ وقفی بزرگیست با تالار بزرگی برای برگزاری  جشن ها،  عروسی ها و مراسم زرتشتیان، هستند. همه ی کرمونی ها ميدونند که هیزم برای هیمه ی بزرگ هیزم جشن سده می‌برند.

دهم  بهمن هر سال از حدود ساعت دو بعد از ظهر مردم به سمت محل برگزاری جشن میرن. سوزن بندازی به زمین نمیرسه و جای پارک ماشین پیدا کردن سخته. نیروی انتظامی برای نظارت بر ایمنی جشن و نظم در اطراف محوطه همه جا هست. دو دسته میتونند وارد باغچه بداغ آباد بشن: زرتشتیان همه، و هر مسلمانانی که کارت دعوت رسمی دارد. بقیه اطراف اون محوطه ی خالی تجمع می‌کنند. مراسم اوستا خوانی و سرود ملی و سخنرانی در تالار برگزار میشه.

آفتاب که در حال غروبه،  دسته ای ازجوانان زرتشتی و پشت سرشون موبدان در حال اوستا خواندن از باغچه بداغ آباد خارج میشن و به سمت هیمه ی هیزم میرن. نیروی انتظامی با فاصله به دور هیمه هیزم حلقه میزنه و هیچکس غیر اون گروه نمیتونند نزدیک بشه.
و با غروب خورشید موبد در حال اوستا خوندن هیمه ی هیزم  رو با مشعلی از آتش که دستشه آتش میزنه. و بعد گروه همراهش دور تا دور هیزم رو آتش می‌زنند.  و شروع به دف زدن و شادی می‌کنند. اون هیمه ی بزرگ هیزم ناگهان شعله ور میشه، زبانه میکشه و همه جا رو روشن میکنه. و صدای غریو شادی همزمان بلند میشه. آتش اینقدر بزرگه که ساعتی سوختنش طول میکشه و نمیشه نزدیکش ‌شد.
ترکیب شعله ی بزرگ آتش با غروب خورشید تصویر زیبایی می‌سازه.
مردم کمی وایمیسن و بعد پراکنده میشن و میرن. و ما زرتشتیان هم برمیگردیم به خونه هامون تا هیمه ی هیزم خیلی کوچکی هم در خانه ی هر زرتشتی برای برگزاری جشن سده روشن بشه...

فردای جشن سده همه جا در کرمون از خیلی از مسلمونا میتونی این جمله رو بشنوی:
زرتشتی ها دیروز سده رو سوزوندن، از امروز زمین گرم میشه.

میدونین آدمهایی هم اونجا هستند که موقع آتش گرفتن هیزم ها سنگ می‌زنند و داد می‌زنند کافر، آتش پرست! ولی اکثر مسلمانان و زرتشتی های کرمانی زندگی خیلی مسالمت آمیزی با هم دارند. آداب، مراسم و نوع زندگیشون بشدت با هم  تلفیق شده .

وجود مردمی با دین های مختلف در حاشیه شهرهای کویری ایران مثل کرمان و یزد باعث شده مردمانش زندگی در کنار هم و احترام به هم را یاد بگیرند. شاید  هم خاصیت زندگی در کنار کویره که آدمها رو صبورتر و بردبار تر میکنه. زندگی کنار ِدل  ِکویر آسون نیست. مهربانی و صبر دو درس بزرگ زندگی در کویره. جایی که هیچ چیز راحت بدست نمیاد....
روز جشن سده یکی از بهترین روزهایی ست که زیبایی این صبوری و اعتماد به هم را در کرمان میتونی ببینی.

امسال هم برای سومین سال به علت پاندمی کرونا جشن سده ی کرمان با حضور موبدان و با آتیش زدن هیمه ی هیزم نه چندان بزرگی در محوطه ی آتشکده ی کرمان برگزار می‌شود و مراسم به شکل مجازی از صفحه ی اینستاگرام انجمن زرتشتیان کرمان قابل دیدن برای همه ست.

و فردا جشن ِسده ست...

فرخنده باد بر تو سده تا چنین سده
ماهی هزار جشن گزاری و بگذری / فرخی سیستانی

جشن سده ی همتون مبارک! از پس فردا زمین گرم میشه. اخه زرتشتی ها فردا سده رو میسوزونن…

#مژگان #زرتشتیان #جشن_سده

عکس: مراسمِ جشنِ سده / دختران و پسرانِ زرتشتی / کرمان