مژگان باقری، معلم:
پرسش اول: فلسفه وجود این تعداد نام مردانه در آگهی ترحیم چیست؟
پرسش دوم: چرا در آگهی ترحیم یک زن، به جای عکس او گل می گذارند؟
شاید در نگاه اول این سوال ها مسخره و فانتزی به نظر برسد. شاید بگویید در مقابل این همه خشونتی که از طرف جامعه و حکومت به زنان اعمال می شود تمرکز بر روی آگهی ترحیم یک کار بیهوده است که صرفا از طرف فمینیست های رادیکال مطرح می شود. ولی باور کنید این سوال ها بسیار اساسی است. این آگهی های ترحیم، تابلوی تمام نمای "زن کشی" در فرهنگ ماست. چرا که قوانین زن کشی به طور خلاصه و مفید در آنها بیان شده است.
چهره ی زن نباید در آگهی چاپ شود چرا که زن، ناموس مردانی است که نامشان در همان آگهی ترحیم آمده است و غیرت آنها اجازه نمی دهد عکس ناموسشان چاپ شود حتی اگر این ناموس، مرده باشد!
در فرهنگ ما زن متعلق به خودش نیست بلکه متعلق به پدرش، شوهرش، برادرش، پسرش، عمویش، دایی اش، دامادش و بقیه مردان فامیل است که دیگر جایی برای چاپ نامشان در آگهی نبوده است وگرنه نام پسرخاله ها، پسرعمه ها، پسر دایی ها و احتمالا مردان همسایه هم چاپ می شد!
شاید بگویید این اسامی مردانه در آگهی ترحیم یک مرد هم چاپ می شود اما پرسش این است که چرا از بین این همه فامیل نسبی و سببی حتی یک نام زنانه نیست؟ چرا حداقل نام مادر فرد درگذشته به حرمت اینکه او را به دنیا آورده و بزرگ کرده چاپ نمی شود؟ آیا دختر و خواهر و مادر فرد درگذشته جزء فامیل او محسوب نمی شوند؟ آیا دایی و عموی فرد درگذشته از مادر یا دختر و خواهر او عزادارترند؟
اینها اتفاقی نیست. مردان توافق کرده اند که نام زنان حذف شود، که عکس زنان حذف شود، چون زن، ناموس آنهاست و مرد باغیرت، نام و عکس ناموسش را در معرض دید همگان قرار نمی دهد.
این تفکر، مقدمه و زمینه ساز خشونت علیه زن می شود. این تفکر، خود را مالک بدن زن می داند. این تفکر به خود اجازه می دهد به جای زن تصمیم بگیرد و در صورت سرپیچی زن، او را آزار و شکنجه دهد و حتی او را بکشد. تفکری که تحمل چاپ عکس زن در آگهی ترحیمش را ندارد چطور می تواند به زن اجازه دهد برای بدنش و برای زندگیش تصمیم بگیرد؟!
این آگهی های ترحیم، نماد فرهنگ مرد سالاری در کشور ما هستند بنابراین قبل از آنکه به حکومت بتازیم، قبل از آنکه قانون را مقصر بدانیم، قبل از آنکه دین را منشا بسیاری از بدبختی ها معرفی کنیم بیایید صادقانه به این پرسش پاسخ دهیم که اگر زنی از اعضای فامیل فوت کند آیا جرات داریم عکسش را بر روی آگهی ترحیمش و حتی سنگ قبرش چاپ کنیم؟ آیا می پذیریم که به اندازه یک لشکر نام مردانه پشت اسمش ردیف نکنیم؟!
مقابله با فرهنگ مردسالاری کاری سخت، پرچالش و زمان بر است و هر کس که از این فرهنگ رنج می برد و در آرزوی آینده ای برابر و انسانی است باید به اندازه توان خود، سهمش را بپردازد.
کانال صنفی معلمان ایران
نظرات