بشربا تمام پیشرفت های علمی ، صنعتی وفرهنگی و با دست یابی به کرات دیگر و جعبه های جادویی تلویزیون، اینترنت ، تلفن های همراه ودیگر اکتشافات هنوزدرمقابل عوامل طبیعی حتی ریزترین آنها که با چشم عادی هم قادر به دیده شدن و تشخیص نیستند، ناتوان،عاجزودرمانده مانده است.

ازوقتی که ویروس کرونا سرو کله ی منفورش پیدا شده، این بیت شعرورد زبان من شده: نمرود بگاه پورآزرمی گفت خدای خلق ماییم / جّبار به نیم پشّه اورا خوش داد سزا که ما گواییم. ( راستش را بخواهید، نمی دانم که این بیت شعرازکیست. اگر خواننده ای سراینده ی آن را می شناسد، مرا آکاه کند،  بسیار سپاسگزارخواهم شد.) 

اما این بیت شعرشاید نیازبه کمی شکافتن ، توضیح  و بازگویی داستان آن و افراد نام برده در آن داشته باشد. نمرود از پادشاهان بابل و از شخصیّت های عهد عتیق است که در زمان پیامبری ابراهیم زندگی می کرد وبا ابراهیم بر سر جنگ بود. نمرود از پادشاهان بسیار جبّار و ظالم و قدرتمند بود .  ارتش بسیار مجهّز و قدرتمندی بوجود آورده بود و تصورش این بود که با آن همه قدرت و سپاه می تواند فاتح دنیا شود. قدرت او تا به جایی رسید که ادعای خدایی کرد و درمقابل ابراهیم که او را به پرستش خدای یگانه دعوت می کرد بپا خاست و جنگ آغازید. درجنگی که میان او و ابراهیم برقرارشد ، لشگر نمرود سپاهیان او بودند و لشگرابراهیم فوجی عظیم ازپشّه هایی که بالای سرسپاهیان نمرود گرد آمده بودند. نمرود د راین جنگ تلاش فراوانی بخرج داد که از گزند پشه ها درامان بماند ولی با تمام کوشش و تلاش ، سرانجام یکی از آن پشه ها داخل بینی نمرود شده و از آنجا به کاسه ی سراو وارد شده ، شروع به اذیّت و آزاراو کرد. نمرود تمام ترفندهایی را که می دانست بکارگرفت، ازجمله سیلی زدن به صورت، مشت کوبیدن برسرخود. ولی هرچه بیشترکوشش کرد، کمتر موفق شد و سرانجام نشد که نشد. پس ازین همه  تلاش ها ، نمرود دستور داد تا جلاد حکومتی را حاضرکنندواز جلاد خواست که با گرزبر سرش بکوبد تا پشّه ازبینی او خارج شود. جلاد هم دستور نمرود را اجرا کرده ، با گرزبرسرنمرود کوبید، مغز اورا متلاشی کرد و نمرود جا بجا مرد.

این داستان درادبیات فارسی ، استعاره ایست از ضعف بشردرقبال خواسته های الهی. حال اگرما ازاین معادله ، خدا را بیرون بکشیم و طبیعت را به جای آن بنشانیم، با موقعیتی روبرو می شویم که هم اکنون در آنیم. در زمان نمرود هنوز میکروسکوپی کشف نشده بود که بتوان با آن میکرب ها و ویروس ها را دید و تشخیص داد. بنابراین ، پشه ، شاید کوچکترین موجود زنده ی قابل رویت بود. مقایسه ی جالب دیگربین ویروس کرونا و پشه درداستان نمرود این است که هر دو ازطریق بینی به بدن آدمی حمله می کنند وشخص را ازپا در می آورند.

بنابراین ، می بینم که بشرهنوزراهی بس طولانی برای مقابله با تمام موجودات طبیعت ، چه با چشم ظاهر دیدنی چه نادیدنی ، درپیش دارد و زمانی که قدرت مندی و توان مندی بشراو را دچارنخوت و بی توجهی به طبیعت می کند، یکی ازین ذرّه موجودات خود می نمایانند وبه آدمی یادآوری می کنند که ما را نادیده نگیرید. ما هم هم زمان، در کنار شما و هم راه با شما زندگی خود را در طبیعت ادامه می دهیم وبا تمام توان مندی های بی حد و شمارتان، می توانیم زندگی شما را مغشوش کرده ، به تعلیق درآوریم. بیش تر به فکرطبیعت باشید!

مهوش شاهق

مارس 2020