قاسم محبعلی: روس‌ها در حال حاضر از شرایط منطقه، اعم از تنش موجود میان تهران و ریاض، مواجهه نظامی ترکیه و کردهای سوری و همچنین، مناسبات پرتنش میان اروپا و آمریکا با کشورهای خاورمیانه، حداکثر بهره‌برداری را می‌کنند.

در شرایط کنونی، روسیه تنها قدرتی است که از ارتباط مناسب با تمامی طرفین متخاصم در تنش‌های منطقه‌ای بهره برده و هیچ چالش دیپلماتیکی با بازیگران منطقه ندارد.

در حقیقت با در نظر گرفتن مناسبات و روابط حاکم در سیاست خارجی کشورهای ایران، ترکیه، عربستان، آمریکا و حتی اروپا، هیچ بازیگر منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از نقش روسیه برخوردار نیست.

در این وضعیت، آمریکا به نوعی در تنش با ایران، ترکیه در چالش با اعراب، عربستان در چالش با ایران و حتی ترکیه به سر می‌برند و بر این مبنا، مسکو با بهره بردن از کاستی‌های سایر رقبا و همچنین سودجستن از نیاز کشورهای منطقه برای تامین امنیت داخلی نهایت بهره را می‌برد.

در سوی دیگر، اعراب نیز بر این تصور هستند که ترامپ دیگر، چندان قابل اعتماد و اتکا نبوده و برای همین در تلاش هستند تا با تحکیم مراودات خود با روس‌ها، واشنگتن را به نوعی تحریک کنند.

در مناسبت بین‌المللی، قدرت‌ها، همواره در تلاش هستند تا از مشکلات منطقه‌ای نهایت استفاده را کرده و برای افزایش و تعمیق نفوذ خود در میان طرفین درگیر، نقش میانجیگرانه را ایفا کنند.

به عنوان نمونه در چالش روابط تهران و ریاض، هم ایران و هم آل سعود به یک قدرت تسهیل‌گر منطقه‌ای برای برقراری روابط نیازدارند و در شرایط کنونی که عراق و پاکستان از ابزار لازم و کافی برای میانجیگری برخوردار نیستند، روسیه می‌تواند، نقش قابل توجهی را در کاهش تشنجات منطقه‌ای ایفا کند.

البته، من تصور نمی‌کنم که روس‌ها، چندان رغبتی به کاهش تنش‌ها میان ایران و عربستان به عنوان کشورهای نفتی منطقه داشته باشند. چرا که با کاهش فروش نفت ایران در بازار جهانی و خروج عربستان از گردونه اصلی تامین انرژی در منطقه و جهان، مسکو می‌تواند به عنوان یک قدرت تعیین کننده در تامین انرژی اروپا و جهان وارد عمل شود.

بر همین اساس، به نظر می‌رسد که روس‌ها به استمرار این اختلافات، ولو تحت پوشش نقش میانجی و واسطه، چندان بی‌میل نباشند.

به عقیده من، روسیه‌ی پوتین برای بازیابی قدرت گذشته خود چون دوران شوروی سابق، نیاز به تضعیف قدرت‌های منطقه‌ای و بازیگران جهانی دارد.

امتداد