به نظر می‌رسد هر تصویر ایده‌آلی از آینده ریشه در اکنون و گذشته‌ی ما دارد. اگر نتوانیم باور کنیم که ایرانی توسعه‌گرا، شاد، نیرومند و روبه‌رشد در گذشته وجود داشته است، به امکان اعاده‌ی آن در آینده هم امیدی نمی‌توانیم ببندیم.
شاید چشم اسفندیار اپوزیسیون بی‌جان و تنها راه برون‌شد از این وضعیت انسداد که چیزی جز درجا- زدن در طریق انقلابیون نیست، تأیید کردن تصویری از گذشته است که اگرچه ممکن است فاصله‌ی قابل ملاحظه‌ای از واقعیت داشته باشد، اما هر چه که هست پتانسیل عظیمی برای رهایی دارد. هرچقدر تقابل این تصویر از گذشته با واقعیت حال حاضر شدیدتر باشد، اختلاف پتانسیل بیشتری نیز تولید می‌شود. نیروی عظیم خفته در بطن جامعه را با چنین اختلاف پتانسیلی می‌توان به حرکت واداشت. نباید فراموش کنیم که تصور انقلابیون نیز از تاریخ گذشته محصول تاریخ‌نگاری آکادمیک نیست؛ بلکه محصول تاریخ یاد و خاطره، و سازوکارهای غیردقیق و کارکردهای سیاسی آن است.
نظرات